• Πρωταρχικός στόχος είναι η καταγραφή όλων των Βραζιλιάνων που ζουν στα Δωδεκάνησα, με σκοπό τη δημιουργία της “Κοινότητας Δωδεκανήσου–Βραζιλίας”
Ο συμπολίτης μας Ροδίτης γιατρός χειρουργός-ουρολόγος, Μιχάλης Σκούλουκας, ορίσθηκε πρόσφατα ως ο πρώτος επίτιμος πρόξενος της Ομοσπονδιακής Δημοκρατίας της Βραζιλίας στη Ρόδο έχοντας στη θέση ευθύνης του και τα υπόλοιπα νησιά της Δωδεκανήσου. Σήμερα στην πρώτη του συνέντευξη στη «δ», ο κ. Σκούλουκας εξηγεί πως προέκυψε η εξέλιξη αυτή, αλλά και ποιοι είναι οι στόχοι που θέτει. Ο ίδιος γεννήθηκε στη Βραζιλία και συγκεκριμένα στο Σάο Πάολο, από Δωδεκανήσιους μετανάστες γονείς, πήγε σχολείο και σπούδασε εκεί, ωστόσο η καρδιά του χτυπούσε πάντα με… ελληνικό ρυθμό!
Όπως επισημαίνει, υπάρχουν αρκετοί Βραζιλιάνοι που κατοικούν στη Ρόδο και στα υπόλοιπα νησιά της Δωδεκανήσου -πολλοί από αυτούς υπήρξαν μετανάστες στη Βραζιλία που τώρα έχουν επιστρέψει -κι εξηγεί ότι θα ξεκινήσει από την καταγραφή όλων των Βραζιλιάνων που ζουν στα νησιά του νομού μας, με σκοπό τη δημιουργία της “Κοινότητας Δωδεκανήσου–Βραζιλίας”.
Αναλυτικά η συνέντευξη:
• Κύριε Σκούλουκα, ένας γιατρός, αναλαμβάνει για πρώτη φορά στην Ρόδο και με δικαιοδοσία σε όλα τα Δωδεκάνησα, επίτιμος πρόξενος της Ομοσπονδιακής Δημοκρατίας της Βραζιλίας. Πώς προέκυψε η ανάληψη αυτής της θέσης ευθύνης στα νησιά μας, εκπροσωπώντας μια περιοχή με εξίσου μεγάλη ιστορία και πολιτισμό;
Εδώ και αρκετό καιρό είχε διαμορφωθεί η ανάγκη να γίνει ένα βήμα προς τη θεσμική εκπροσώπηση της Βραζιλιάνικης Κοινότητας στα Δωδεκάνησα, καθώς και προς την υποστήριξη των Βραζιλιάνων επισκεπτών, ο αριθμός των οποίων αυξάνεται ετησίως — είτε μέσω κρουαζιέρας, είτε μέσω οργανωμένων αεροπορικών εκδρομών.
Η ανάληψη της θέσης του επίτιμου προξένου της Ομοσπονδιακής Δημοκρατίας της Βραζιλίας στη Ρόδο ήρθε ως φυσική εξέλιξη αλλά και ως απάντηση σε αυτή την ανάγκη – πρόκληση, με στόχο την ενίσχυση της παρουσίας της Βραζιλίας στα νησιά μας και τη δημιουργία σταθερών δεσμών επικοινωνίας, πολιτιστικής ανταλλαγής και φιλίας μεταξύ των δύο χωρών.
• Είστε παιδί Δωδεκανήσιων μεταναστών στην Βραζιλία, που γεννήθηκε και σπούδασε εκεί και στη συνέχεια επέστρεψε στην Ελλάδα. Άρα τα πορτογαλικά είναι η μητρική σας γλώσσα. Τα ελληνικά τα μάθατε σε σχολείο ή στο σπίτι;
Εάν μου επιτρέπετε να διευκρινίσω, τα πορτογαλικά της Βραζιλίας διαφέρουν από εκείνα που ομιλούνται στην Πορτογαλία — στη φωνητική, στις εκφράσεις και στη μουσικότητα του λόγου. Είναι η ίδια γλώσσα, αλλά με τη δική της ταυτότητα και ρυθμό. Τα ελληνικά τα έμαθα στο σπίτι, από τους γονείς μου, και τα τελειοποίησα στην Ελλάδα κατά τη στρατιωτική μου θητεία διαβάζοντας για τις εξετάσεις του ΔΙΚΑΤΣΑ.
• Έχουμε βραζιλιάνικη κοινότητα που ζει στα Δωδεκάνησα;
Ίσως προκαλεί εντύπωση, αλλά υπάρχουν αρκετοί Βραζιλιάνοι που κατοικούν στη Ρόδο και στα υπόλοιπα νησιά της Δωδεκανήσου. Πολλοί από αυτούς υπήρξαν μετανάστες στη Βραζιλία που τώρα έχουν επιστρέψει, διατηρώντας ζωντανούς τους δεσμούς τους με τη χώρα. Παράλληλα, αξίζει να πούμε ότι υπάρχουν πολυπληθείς Δωδεκανησιακές Κοινότητες τόσο στο Ρίο ντε Ζανέιρο όσο και στο Σάο Πάολο, αλλά και στην Φλοριανόπολις, ιδιαίτερα δραστήριες κι ενωμένες. Προτεραιότητα του Επίτιμου Προξενείου αποτελεί η καταγραφή και δικτύωση των μελών της Βραζιλιάνικης Κοινότητας στα Δωδεκάνησα, με στόχο τη δημιουργία της “Κοινότητας Δωδεκανήσου–Βραζιλίας”. Μιας κοινότητας που θα αναπτύξει ένα ζωντανό δίκτυο σχέσεων, ανταλλαγών και συνεργασιών, δίνοντας νέα δυναμική στις επαφές των δύο πλευρών. Η δράση αυτή θα αρχίσει να παίρνει σάρκα και οστά στο άμεσο μέλλον, μέσα από στοχευμένες πρωτοβουλίες που θα ενώσουν τις δύο κοινότητες μέσα από την τέχνη, τη μουσική και τις δημιουργικές εκφάνσεις του πολιτισμού.
• Η Βραζιλία είναι η μεγαλύτερη και πολυπληθέστερη χώρα της Λατινικής Αμερικής. Επίσης, είναι η πέμπτη μεγαλύτερη σε έκταση χώρα στον κόσμο και σε πληθυσμό. Οπότε, φύγατε από μία χώρα αχανή και ήρθατε σε μία μικρή χώρα, επιστρέφοντας στις ρίζες και στον τόπο καταγωγής και σ’ ένα νησί πολύ μικρό μπροστά στα δεδομένα που είχατε μάθει. Τι σας λείπει από ’κει;
Γεννήθηκα στο Σάο Πάολο, μια πόλη περίπου 12 εκατομμυρίων κατοίκων, (με την ευρύτερη μητροπολιτική περιοχή να φτάνει τα σχεδόν 23 εκατομμύρια). Εκεί μεγάλωσα, κατόπιν σπούδασα στο Ρίο ντε Ζανέιρο όπου και έκανα τα πρώτα μου επαγγελματικά βήματα, σε ένα περιβάλλον ζωντανό, πολυπολιτισμικό και γεμάτο ευκαιρίες, που με διαμόρφωσε ως άνθρωπο και ως επαγγελματία. Εκεί ήταν το σπίτι μου, όμως η καρδιά μου χτυπούσε πάντα με ελληνικό ρυθμό — κάτι που τελικά με οδήγησε πίσω στην πατρίδα.
Πάντα νοσταλγώ τη ζωή στη Βραζιλία. Μου λείπουν οι συγγενείς μου, που ζουν εκεί, οι φίλοι και οι συνάδελφοί μου, το φαγητό στις churrascarias, η feijoada, οι coxinhas, τα εξωτικά φρούτα και το άρωμα του καφέ που είναι διάχυτο παντού.
Οι μελωδίες της bossa nova, και ο ρυθμός της samba, η εξέδρα του Allianz Parque, εκεί όπου υποστήριζα την αγαπημένη μου Palmeiras, οι κυριακάτικες βόλτες στην Praça da República και, βέβαια, το περίφημο Καρναβάλι του Ρίο, αυτή η εκρηκτική γιορτή χρωμάτων, μουσικής και ελευθερίας. Πάνω απ’ όλα, εκείνο το βραζιλιάνικο jeito — η ευγένεια, η αυθεντικότητα και η χαρά για τα απλά πράγματα.
• Η Βραζιλία φημίζεται για τον πολιτισμό, τη μουσική και τις παραδόσεις της. Υπάρχουν κοινά στοιχεία ανάμεσα στην κουλτούρα των δύο χωρών;
Η Βραζιλία είναι μια χώρα που ξεχωρίζει για τον πολιτισμό, τη μουσική και τις παραδόσεις της. Δεν θα έλεγα πως υπάρχουν κοινά πολιτιστικά στοιχεία με την Ελλάδα υπό την έννοια της σύγκρισης, αλλά υπάρχει κάτι πολύ πιο ουσιαστικό που μας φέρνει κοντά: η ανθρώπινη θερμότητα, η ζωντάνια και η εξωστρέφεια.
Μοιραζόμαστε μια παρόμοια μενταλιτέ και ταμπεραμέντο για τη χαρά της ζωής, και οι δυο λαοί έχουμε την ανάγκη να εκφραζόμαστε μέσα από τη μουσική, τον χορό και, φυσικά, το φαγητό. Οι πρώτες ύλες στη Βραζιλία είναι εξαιρετικές, όπως και στη χώρα μας, και γι’ αυτό η γαστρονομία αποτελεί κοινό μέσο έκφρασης της πολιτιστικής κληρονομιάς και των δύο χωρών. Για εμάς τους νησιώτες, ο χορός και η φιλοξενία είναι τρόπος ύπαρξης, όπως και στη Βραζιλία, το να βρίσκεσαι με φίλους είναι γιορτή, επικοινωνία και χαρά.
• Ποιες είναι οι βασικές προτεραιότητες του προξενείου της Βραζιλίας στα Δωδεκάνησα; Υπάρχουν συγκεκριμένες πρωτοβουλίες που θα θέλατε να προωθήσετε στα Δωδεκάνησα; Βλέπετε συνεργασία Ελλάδας – Βραζιλίας σε επίπεδο πολιτισμού, τουρισμού και εμπορίου; Πώς θα μπορούσε να αναπτυχθεί ο τουρισμός μεταξύ Βραζιλίας και Δωδεκανήσων;
Επειδή είμαι άνθρωπος του σχεδιασμού και, στη συνέχεια, της υλοποίησης, θεωρώ πως δεν είναι σκόπιμο να επεκταθώ σε περιγραφές πριν προηγηθεί η απαραίτητη θεσμική προετοιμασία.
Σε πρώτο χρόνο, στην Αθήνα, θα πραγματοποιηθεί η τελετή ανάληψης καθηκόντων, και αμέσως μετά θα έχω την πρώτη επίσημη εθιμοτυπική συνάντηση με την αυτού εξοχότητα, τον πρέσβη της Ομοσπονδιακής Δημοκρατίας της Βραζιλίας, κ. Paulo Roberto Caminha de Castilhos França, ώστε να τεθούν οι βάσεις της συνεργασίας μας και να καθοριστούν το πλαίσιο δράσης, οι προτεραιότητες και οι δυνατότητες του Επίτιμου Προξενείου στα Δωδεκάνησα. Παράλληλα, όπως έχω ήδη αναφέρει, πρωταρχικός στόχος είναι η καταγραφή όλων των Βραζιλιάνων που ζουν στα Δωδεκάνησα, προκειμένου να διαμορφωθεί ένα ενημερωμένο μητρώο και να δημιουργηθεί μια ζωντανή κοινότητα επικοινωνίας και υποστήριξης, που θα λειτουργεί ως δίκτυο σύνδεσης μεταξύ των δύο χωρών. Δράττομαι της ευκαιρίας να παραθέσω το ηλεκτρονικό ταχυδρομείο του Επίτιμου Προξενείου της Βραζιλίας με έδρα τη Ρόδο – hon.br.cons.rhodes@gmail.com – και προσκαλώ όλους τους Βραζιλιάνους που διαμένουν στα νησιά μας να επικοινωνήσουν μαζί μου, είτε μέσω e-mail είτε τηλεφωνικά, ώστε να δηλώσουν τη συμμετοχή τους στην κοινότητα των Βραζιλιάνων στα Δωδεκάνησα και τη συμπερίληψή τους στο μητρώο της κοινότητας.
Η παρουσία και η ενεργός συμμετοχή τους θα αποτελέσει πολύτιμο εργαλείο για την ενεργοποίηση του Βραζιλιάνικου στοιχείου στα Δωδεκάνησα. Όσον αφορά τις προοπτικές συνεργασίας Ελλάδας και Βραζιλίας, υπάρχουν σημαντικά περιθώρια σύσφιξης των σχέσεων στους τομείς του πολιτισμού, του τουρισμού και του εμπορίου, που μπορούν να ενισχύσουν ουσιαστικά τους δεσμούς φιλίας και αμοιβαίου σεβασμού ανάμεσα στις δύο χώρες.
• Ποιες είναι οι μεγαλύτερες προκλήσεις που πιστεύετε ότι θα αντιμετωπίσετε;
Η μεγαλύτερη πρόκληση για εμένα είναι να φανώ αντάξιος της ευθύνης που συνοδεύει τη θέση του επίτιμου προξένου και να αφήσω το προσωπικό μου αποτύπωμα μέσα από πράξεις ουσίας. Στόχος μου είναι να αποτελέσω τον συνδετικό κρίκο της κοινότητας, να ενισχύσω τους δεσμούς ανάμεσα στους ανθρώπους που συνδέουν τη Ρόδο και τα Δωδεκάνησα με τη Βραζιλία, και να συμβάλω στη δημιουργία σταθερών γεφυρών συνεργασίας, πολιτισμού και αμοιβαίου σεβασμού.
