• Προβλέπεται η βύθιση 37 υφάλων που θα αποτελέσουν την πρώτη διαδρομή • Από το 1995 ως σήμερα, η διαδρομή μιας πρωτοποριακής ιδέας που παραμένει ζωντανή, με νέες προσπάθειες και ώριμες προτάσεις προς υλοποίηση
Σε «ανάμενα κάρβουνα» βρίσκονται στον Δήμο Καλυμνίων αναμένοντας την πράξη ένταξης δράσης που αφορά τη δημιουργία του Υποθαλάσσιου Πάρκου Καλύμνου. «Καταθέσαμε πλήρη φάκελο για την δημιουργία υποθαλάσσιου πάρκου στο νησί, συμβατό με την νοοτροπία, την κουλτούρα και την παράδοση μας, αλλά και ως μνημόσυνο σε όλους αυτούς τους ανθρώπους της θάλασσας, οι οποίοι έδωσαν τα πάντα, στα πέτρινα, δίσεκτα χρόνια.
Το να δημιουργηθεί πάρκο στην Κάλυμνο, είναι το αυτονόητο. Πρόκειται για την θαλάσσια λεκάνη ανάμεσα σε Καστέλι, Αργινώντα, Σκάλια Εμπορειός και Καλαβρός. Θα είναι εξαιρετικό ατού για τα Δωδεκάνησα και την πατρίδα μας ολόκληρη. Η προκήρυξη αφορά μια δράση, αυτή των υποθαλάσσιων υφάλων -αν και έχουμε ολοκληρωμένη πρόταση.
Η μελέτη μας προβλέπει 37 υποβιθιζόμενους υφάλους που θα αποτελέσουν την πρώτη διαδρομή. Μετά θα ακολουθήσουν τα υπόλοιπα, όπως ναυάγια, σφουγγοκαλλιέργεια όλων των ειδών» δηλώνει ο δήμαρχος Καλύμνου Γιάννης Μαστροκούκος.
Ένας …Μαστρο -Κούκος θα φέρει την θετική εξέλιξη
Το όραμα για τη δημιουργία του πρώτου Καταδυτικού Πάρκου στην Ελλάδα γεννήθηκε στην Κάλυμνο την περίοδο της Επαρχίας του Γιώργου Ρούσσου (1995–1998). Ήταν η πρώτη φορά σε εθνικό επίπεδο που τέθηκε το ζήτημα σε θεσμική βάση και ξεκίνησαν οι διαδικασίες για την κατάρτιση του απαραίτητου νομοθετικού πλαισίου, το οποίο τότε ήταν ανύπαρκτο.
Ο χώρος που επιλέχθηκε ήταν ο Κόλπος Αργινώντα, ενώ ταυτόχρονα ξεκίνησαν προσπάθειες για την απομάκρυνση των ιχθυοκαλλιεργειών από την περιοχή. Παρότι οι εγκαταστάσεις δεν απομακρύνθηκαν πλήρως, μεγάλο μέρος τους μεταφέρθηκε στη θαλάσσια ζώνη Χαλή – Ακτή Καλύμνου, η οποία καθορίστηκε ως ζώνη ιχθυοκαλλιέργειας.
Κατά την τετραετία 1999–2002 δεν υπήρξε καμία περαιτέρω εξέλιξη γύρω από το θέμα. Ωστόσο, με την επιστροφή του Γιώργου Ρούσσου στη δημαρχία (2003–2010), το σχέδιο επανήλθε δυναμικά στην τοπική ατζέντα. Κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου,
προχώρησαν ουσιαστικές νομοθετικές ρυθμίσεις που θεμελίωσαν νομικά τη δυνατότητα δημιουργίας Καταδυτικού Πάρκου, διαμορφώθηκε και ψηφίστηκε ομόφωνα από το Δημοτικό Συμβούλιο το Προγραμματικό Κείμενο του έργου, το οποίο ισχύει μέχρι σήμερα.
Το φυσικό αντικείμενο του έργου, όπως περιγράφεται στο εν λόγω κείμενο, περιλαμβάνει: Χερσαίες εγκαταστάσεις (κτίριο, εξοπλισμός, περιβάλλον χώρος),Λιμενικές υποδομές για την εξυπηρέτηση των καταδύσεων, Τεχνητό ύφαλο και υποβρύχια αξιοθέατα, Προσομοίωση αρχαίου ναυαγίου, Μουσείο Εικονικής Πραγματικότητας (VR) για τη Σπογγαλιεία και τις καταδύσεις – το πρώτο παγκοσμίως, Οριοθέτηση της θαλάσσιας περιοχής, Σύστημα διοίκησης και συνεργασία με ιδιώτες.
Έργα που υλοποιήθηκαν έως το 2010
Το έργο της κατασκευής του κτηρίου του Καταδυτικού Πάρκου εντάχθηκε στο ΕΣΠΑ με προϋπολογισμό 1.200.000 ευρώ. Το κτίριο ανεγέρθηκε σε δημοτικό οικόπεδο στην παραλία Αργινώντα και εγκαινιάστηκε την ίδια χρονιά. Ο σχεδιασμός του προέβλεπε:
Διοίκηση του πάρκου, Το μουσείο Virtual Reality, Φιλοξενία παραρτήματος του ΕΛΚΕΘΕ ή του Εθνικού Ινστιτούτου Αλιείας, Υποδομές για ομάδες επισκεπτών και ιδιωτικές σχολές καταδύσεων, Τη μοναδική στη χώρα Δημόσια Σχολή Καταδύσεων με λειτουργία θαλάμου αποσυμπίεσης, Κέντρο Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης για το θαλάσσιο περιβάλλον, Διεκδίκηση της έδρας του Ευρωπαϊκού Κέντρου Θαλασσίων Ερευνών για την Ανατολική Μεσόγειο.
Επισης ολοκληρώθηκαν οι συνεννοήσεις με το Ινστιτούτο Ενάλιων Αρχαιολογικών Ερευνών για τη μελέτη της Προσομοίωσης Αρχαίου Ναυαγίου και προχώρησε συμφωνία με κορυφαία μελετητική ομάδα της χώρας για το Μουσείο VR που εξασφαλίστηκε χρηματοδότηση 230.000 ευρώ από το πρόγραμμα Leader Αλιείας Δωδεκανήσου. Δυστυχώς η χρηματοδότηση χάθηκε σε επόμενες δημαρχίες.
Μακρά περίοδος αδράνειας
Από το 2011 έως και το 2023, το έργο παρέμεινε ουσιαστικά ανενεργό. Καμία ουσιαστική ενέργεια δεν πραγματοποιήθηκε, παρά το γεγονός ότι το 2021 υπήρξαν θετικές νομοθετικές ρυθμίσεις που ξεκαθάρισαν πλήρως το θεσμικό πλαίσιο για τη δημιουργία Καταδυτικών Πάρκων.
Μετά τις δημοτικές εκλογές του 2023, ο νεοεκλεγείς δήμαρχος Καλύμνου, Γιάννης Μαστροκούκος, ζήτησε από τον πρώην δήμαρχο Γιώργο Ρούσσο να αναλάβει ως άμισθος ειδικός σύμβουλος για την αναβίωση του έργου.
Τον Μάρτιο του 2024, ορίστηκε επίσημα ως Ειδικός Σύμβουλος Δημάρχου. Ακολούθησε ομόφωνη επικαιροποίηση του αρχικού Προγραμματικού Κειμένου από το Δημοτικό Συμβούλιο και ξεκίνησαν εκ νέου οι ενέργειες για την ωρίμανση των εξής υποέργων: Ανακαίνιση και εξοπλισμός του υφιστάμενου κτιρίου και του περιβάλλοντος χώρου, Λιμενικές υποδομές εξυπηρέτησης των καταδύσεων, Τεχνητός ύφαλος και υποβρύχια αξιοθέατα, Προσομοίωση αρχαίου ναυαγίου, Μουσείο Virtual Reality. Από τις 19 Δεκεμβρίου 2024, έχει υποβληθεί πλήρης φάκελος αιτήματος χρηματοδότησης 300.000 ευρώ, σε συνεργασία με το ΕΛΚΕΘΕ, στο ειδικό πρόγραμμα του Υπουργείου Τουρισμού για τα Καταδυτικά Πάρκα, με χρηματοδότηση από το Ταμείο Ανάκαμψης ! Η απόφαση ένταξης του έργου αναμένεται εντός του 2025, αν και εκφράζονται ανησυχίες μετά την αναθεώρηση του ΤΑΑ.
