• Καθημερινό το φαινόμενο λουόμενοι να γίνονται μάρτυρες αποβίβασης ολιγάριθμων παράτυπων μεταναστών ή πλαστικών βαρκών στις ακτές της Ρόδου
Αναζωπυρώνονται οι ανησυχίες στις τοπικές αρχές και την κοινωνία της Ρόδου, καθώς σύμφωνα με ευρωπαϊκές και ελληνικές πηγές ασφαλείας, υπάρχουν ενδείξεις ότι δίκτυα διακίνησης ανθρώπων από τη Λιβύη επανεργοποιούνται, χρησιμοποιώντας νέες διαδρομές προς το Αιγαίο.
Η πιθανότητα να «ανοίξει» εκ νέου η αποκαλούμενη «διεθνής Β», η θαλάσσια γραμμή που συνδέει τη βόρεια Λιβύη με τα νοτιοανατολικά Δωδεκάνησα, επαναφέρει μνήμες των δύσκολων περιόδων του 2023 και 2024, όταν η Ρόδος δέχτηκε αυξημένες μεταναστευτικές ροές, πέρα από τις δυνατότητές της.
Το 2023-2024: Ένα δύσκολο δίδυμο έτος για τη Ρόδο
Η νησιωτική περιφέρεια του ΝΑ Αιγαίου έχει μετατραπεί, τα τελευταία χρόνια, σε πεδίο γεωπολιτικών ισορροπιών, όπου το μεταναστευτικό χρησιμοποιείται σύμφωνα με διπλωματικές αναλύσεις και ως εργαλείο πίεσης. Πολλοί αναλυτές εκφράζουν τον φόβο ότι η Τουρκία, είτε μέσω ανοχής είτε μέσω υποδαύλισης μεταναστευτικών κινήσεων, ασκεί μια μορφή «υβριδικής πίεσης» προς την Ευρωπαϊκή Ένωση, με στόχο είτε οικονομικά ανταλλάγματα είτε πολιτική διαπραγματευτική ισχύ.
Την περίοδο 2023–2024, η Ρόδος βίωσε σημαντική πίεση από τις αυξημένες αφίξεις μεταναστών, με δεκάδες μικρά σκάφη να προσεγγίζουν κυρίως την ανατολική και νότια ακτογραμμή του νησιού. Οι υποδομές προσωρινής φιλοξενίας και τα τοπικά σώματα ασφαλείας είχαν φτάσει στα όριά τους, ενώ τοπικοί φορείς και κάτοικοι είχαν εκφράσει την αγωνία τους για την επαναλαμβανόμενη απουσία μακροπρόθεσμης στρατηγικής διαχείρισης.
Η παρουσία διακινητών, η απουσία ευρωπαϊκής αλληλεγγύης στην πράξη και η αδυναμία μαζικών επιστροφών, ενέτειναν ένα κλίμα ανασφάλειας και κόπωσης στη ροδιακή κοινωνία. Η πολιτική αστάθεια στη Λιβύη, με πολλαπλά κέντρα εξουσίας και αποδυναμωμένο κεντρικό έλεγχο των ακτών, προσφέρει εύφορο έδαφος για οργανωμένα κυκλώματα διακίνησης.
Το γεγονός ότι μέρος αυτών των ροών στρέφεται πλέον προς την ανατολική Μεσόγειο και όχι αποκλειστικά προς την Ιταλία, συνδέεται και με τις νέες επιχειρησιακές πρακτικές των διακινητών, που αποφεύγουν πλέον πιο «καλυπτόμενες» ζώνες από δυνάμεις της Frontex και του ιταλικού ναυτικού.
Η Ε.Ε. οφείλει να παρακολουθήσει στενά τις ενδείξεις ενεργοποίησης της λιβυκής διαδρομής προς το Αιγαίο, με προτεραιότητα στην ενίσχυση της επιτήρησης, αλλά και της έμπρακτης στήριξης στα νησιά πρώτης γραμμής.
Είναι πλέον καθημερινό το φαινόμενο άλλωστε τόσο στη δυτική, όσο και στην ανατολική Ρόδο, λουόμενοι είτε να γίνονται μάρτυρες αποβίβασης «επενδυτών» (όπως σκωπτικά γράφουν στα social media), είτε εντοπισμού πλαστικών πλοιαρίων, ως απόδειξη ότι προηγήθηκε απόβαση κατά τις νυχτερινές ώρες.
Τυχόν επανάληψη της πίεσης του 2023-2024 ενδέχεται να οδηγήσει όχι μόνο σε κοινωνική κόπωση, αλλά και σε κατακραυγή, καθώς η στελέχωση της αστυνομικής δύναμης στα νησιά παραμένει υπόσχεση χωρίς αντίκρισμα, γεγονός που οδηγεί τους φορείς για διαδικαστικά θέματα να απευθύνονται άμεσα στο γραφείο του πρωθυπουργού. «Η Ρόδος και κατά συνέπεια τα νησιά δεν μπορούν να ξαναγίνουν ανάχωμα χωρίς στήριξη. Ούτε η διαχείριση του μεταναστευτικού πρέπει να παραμείνει μια συζήτηση μεταξύ Αθηνών και Βρυξελλών, χωρίς να ακουστεί η φωνή των τοπικών κοινωνιών», δηλώνουν οι προέδροι των Συλλόγων Αστυνομικών Υπαλλήλων Νοτίου και Βορείου Συγκροτήματος Μανώλης Ανδρουλάκης και Πέτρος Τολόζης, που εκφράζουν φόβους για αναζωπύρωση του προβλήματος που παρατηρήθηκε την περίοδο 2023-2024.
