Την ανάγκη θεσμικής μεταρρύθμισης στη διαχείριση των καταστημάτων υγεινομικού ενδιαφέροντος επισημαίνει με επιστολή του στον υπουργό Εσωτερικών ο δήμαρχος Σύμης κ. Λευτέρης Παπακαλοδούκα. Ο δήμαρχος εξηγεί το πως έχει η κατάσταση σήμερα και ζητά λύσεις.
«Ζητούμε τη νομοθετική αποδέσμευση των μικρών νησιωτικών δήμων (κάτω των 3.000 κατοίκων) από την αρμοδιότητα για τα ΚΥΕ και την ανάληψή της από:
Τις Αποκεντρωμένες Διοικήσεις για την έκδοση και ανανέωση αδειών.
Τις Υγειονομικές Περιφέρειες για ελέγχους υγειονομικής καταλληλότητας.
Το Υπουργείο Πολιτισμού, με τυποποιημένη συνεργασία και σαφή διαδικασία για διατηρητέα κτίρια.
Επιπλέον, προτείνεται η ίδρυση Περιφερειακού Φορέα Αδειοδότησης ΚΥΕ για τις νησιωτικές περιοχές, που θα εξασφαλίσει ενιαίο, επαρκώς στελεχωμένο και εξειδικευμένο μηχανισμό» αναφέρει ο κ. Παπακαλοδούκας. Η επιστολή έχει ως εξής:
Θέμα: Ανάγκη θεσμικής μεταρρύθμισης στη διαχείριση των καταστημάτων υγειονομικού ενδιαφέροντος σε μικρούς νησιωτικούς δήμους – Ειδική περίπτωση Δήμου Σύμης.
Νομοθετικό Παράρτημα – Απόσπασμα σχετικής νομοθεσίας Π.Δ. 180/1979
«Περί υγειονομικού ελέγχου και αδειών ίδρυσης και λειτουργίας επιχειρήσεων υγειονομικού ενδιαφέροντος»
➤ Το ΠΔ 180/1979 προβλέπει τα βασικά κριτήρια αδειοδότησης και ελέγχου, δίνοντας την κύρια ευθύνη στους ΟΤΑ για την έκδοση και παρακολούθηση των αδειών λειτουργίας.
Ν. 3852/2010 («Καλλικράτης»), άρθρο 94
➤ Παραχωρεί στους δήμους την αρμοδιότητα για τη χορήγηση, ανάκληση και παρακολούθηση των διοικητικών πράξεων ίδρυσης και λειτουργίας ΚΥΕ.
Συμμετοχή Υπηρεσιών του ΥΠΠΟΑ
➤ Για περιοχές που εμπίπτουν σε προστατευόμενους παραδοσιακούς οικισμούς ή διατηρητέα κτίρια, η Υπηρεσία Νεωτέρων Μνημείων εμπλέκεται στην έκδοση άδειας, κυρίως όταν υπάρχουν:
αλλαγές όψης ή πρόσοψης, εγκατάσταση ηχητικών συστημάτων ή επιγραφών, επεμβάσεις σε παραδοσιακά ή χαρακτηρισμένα ακίνητα παραχώρηση κοινοχρήστου χώρου .
Άρθρο 15 του Ν. 1337/1983 και Ν. 2831/2000
➤ Αναφέρονται στις διαδικασίες και τις αρμοδιότητες που αφορούν παραδοσιακούς οικισμούς και ειδικές πολεοδομικές ρυθμίσεις, τις οποίες υποχρεωτικά λαμβάνουν υπόψη οι δήμοι κατά την έκδοση αδειών ΚΥΕ .
Αξιότιμοι κύριοι/κυρίες,
Με την παρούσα επιστολή, θα θέλαμε να σας μεταφέρουμε ένα χρόνιο και επιτακτικό ζήτημα που απασχολεί τον Δήμο Σύμης και αφορά τη διαχείριση, αδειοδότηση και εποπτεία των καταστημάτων υγειονομικού ενδιαφέροντος (ΚΥΕ).
1. Υφιστάμενο πρόβλημα
Ο Δήμος Σύμης, όπως και άλλοι μικροί νησιωτικοί δήμοι, καλείται να διαχειριστεί ένα πλήθος αρμοδιοτήτων χωρίς να διαθέτει τις απαραίτητες υποδομές και ανθρώπινο δυναμικό. Συγκεκριμένα:
Υποστελέχωση: Ο Δήμος δεν διαθέτει Δημοτική Αστυνομία, ενώ το διοικητικό και τεχνικό προσωπικό είναι εξαιρετικά περιορισμένο. Ιδιαίτερα, η Τεχνική Υπηρεσία του Δήμου υπολειτουργεί λόγω έλλειψης μηχανικών, με αποτέλεσμα να καθίσταται αδύνατη η έγκαιρη διαχείριση έργων, αδειοδοτήσεων και τεχνικών ελέγχων.
Διοικητική αδυναμία: Η γραφειοκρατική επιβάρυνση από την αδειοδότηση και τον έλεγχο των ΚΥΕ, σε συνδυασμό με την εποχικότητα της λειτουργίας τους, καθιστά το έργο του Δήμου πρακτικά ανεφάρμοστο.
Νομική αλληλοεπικάλυψη: Πολλά καταστήματα λειτουργούν εντός παραδοσιακών οικισμών ή σε διατηρητέα κτίρια που υπάγονται στην αρμοδιότητα των Υπηρεσιών Νεωτέρων Μνημείων του Υπουργείου Πολιτισμού, γεγονός που απαιτεί διπλούς και χρονοβόρους ελέγχους.
Η Υπηρεσία Νεοτέρων Μνημείων συγκεκριμένα για το νησί της Σύμης αναδύει αρκετά προβλήματα που επηρεάζουν την καθημερινότητα των κατοίκων και τη λειτουργία των επιχειρήσεων. Ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι η έλλειψη σαφούς νομικού πλαισίου για την τοποθέτηση τεντών στα καταστήματα, γεγονός που δημιουργεί σύγχυση και καθυστερήσεις στις αδειοδοτήσεις. Επιπλέον, η συχνή αλλαγή υπαλλήλων στην υπηρεσία δυσχεραίνει την αποτελεσματική εξυπηρέτηση των πολιτών και την πρόοδο των έργων, καθώς δεν υπάρχει συνέχεια και συνέπεια στη διαχείριση των υποθέσεων.
Απόρροια των ανωτέρω , η απουσία θεσμικού πλαισίου προστασίας αιρετών και υπαλλήλων: Οι αιρετοί και οι λιγοστοί υπάλληλοι του Δήμου εκτίθενται συνεχώς σε νομικούς κινδύνους, καθώς δεν υπάρχει επαρκής νομική κάλυψη ή θεσμική ασπίδα για πράξεις και παραλείψεις που απορρέουν από αντικειμενικές αδυναμίες της Διοίκησης. Το αποτέλεσμα είναι συνεχείς εμπλοκές σε δικαστικές διαδικασίες.Αναγκαστική απορρόφηση πόρων σε δευτερεύουσες αρμοδιότητες: Η καθημερινή ενασχόληση με τα προβλήματα που προκαλεί η ελλιπής στελέχωση μάς απομακρύνει από κρίσιμες υποχρεώσεις όπως:
η καθαριότητα,
η ωρίμανση και επίβλεψη έργων,
η αξιοποίηση και απορρόφηση χρηματοδοτήσεων,
η στρατηγική σχεδίαση για την τοπική ανάπτυξη.
2. Θεσμική ανακολουθία
Βάσει του Ν. 3852/2010 (Καλλικράτης) και μεταγενέστερων τροποποιήσεων, η αδειοδότηση και εποπτεία των ΚΥΕ περιήλθε στους δήμους, στο πλαίσιο της αποκέντρωσης αρμοδιοτήτων. Όμως, στις περιπτώσεις μικρών νησιωτικών δήμων, όπως ο Δήμος Σύμης, η έλλειψη πόρων ακυρώνει το πνεύμα της μεταρρύθμισης και οδηγεί σε:
Διοικητική αδράνεια και έλλειψη ελέγχου, με αποτέλεσμα την άναρχη λειτουργία και συγκρούσεις με κατοίκους ή άλλες υπηρεσίες (π.χ. Υπουργείο Πολιτισμού, Λιμεναρχείο, Αστυνομία, Κτηματική Υπηρεσία, Εφορεία Βυζαντινών Αρχαιοτήτων, Πυροσβεστική κλπ ).
Αδυναμία συμμόρφωσης με τις απαιτήσεις της Υπηρεσίας Νεωτέρων Μνημείων, η οποία έχει λόγο σε κάθε αλλαγή όψεων, χρήσεων ή ηχητικών εγκαταστάσεων σε προστατευόμενα κτίρια.
3. Νομοθετικά ερείσματα
Η ισχύουσα νομοθεσία (άρθρο 94 του Ν. 3852/2010, Π.Δ. 180/1979, ΚΥΑ Υ1γ/Γ.Π/οικ.47829/2017) προβλέπει την ευθύνη των δήμων για την αδειοδότηση και τον έλεγχο λειτουργίας των ΚΥΕ. Όμως:
Οι μικροί δήμοι δεν έχουν τις δυνατότητες ελέγχου και συμμόρφωσης.
Η εμπλοκή πολλών εμπλεκόμενων αρχών χωρίς σαφές πρωτόκολλο συνεργασίας δημιουργεί καθυστερήσεις και ευθύνες χωρίς αντίστοιχα εργαλεία εφαρμογής.
4. Πρόταση
Ζητούμε τη νομοθετική αποδέσμευση των μικρών νησιωτικών δήμων (κάτω των 3.000 κατοίκων) από την αρμοδιότητα για τα ΚΥΕ και την ανάληψή της από:
Τις Αποκεντρωμένες Διοικήσεις για την έκδοση και ανανέωση αδειών.
Τις Υγειονομικές Περιφέρειες για ελέγχους υγειονομικής καταλληλότητας.
Το Υπουργείο Πολιτισμού, με τυποποιημένη συνεργασία και σαφή διαδικασία για διατηρητέα κτίρια.
Επιπλέον, προτείνεται η ίδρυση Περιφερειακού Φορέα Αδειοδότησης ΚΥΕ για τις νησιωτικές περιοχές, που θα εξασφαλίσει ενιαίο, επαρκώς στελεχωμένο και εξειδικευμένο μηχανισμό.
5. Συμπέρασμα
Η διατήρηση των ΚΥΕ στους μικρούς δήμους χωρίς υποστήριξη προσωπικού, πόρων και θεσμικής κάλυψης συνιστά δομική διοικητική στρέβλωση. Η περίπτωση της Σύμης αναδεικνύει ένα ευρύτερο πρόβλημα που απαιτεί νομοθετική μεταρρύθμιση και διοικητική ανακούφιση, ώστε οι μικροί νησιωτικοί δήμοι να μπορούν να ασχοληθούν με τα σοβαρά ζητήματα της καθημερινότητας, των έργων και της βιώσιμης ανάπτυξης.
Παραμένουμε στη διάθεσή σας για περαιτέρω τεκμηρίωση και διαβούλευση.
Με εκτίμηση,
Ο Δήμαρχος
Ελευθέριος Παπακαλοδούκας
