Ατομικές είναι οι τρεις στις τέσσερις επιχειρήσεις που λειτουργούν στην Ελλάδα, ενώ πάνω από έξι στις δέκα εμφανίζονται να λειτουργούν χωρίς μισθωτούς, είτε διότι πρόκειται για ελεύθερους επαγγελματίες είτε διότι πρόκειται για επιχειρήσεις που η λειτουργία τους βασίζεται σε αδήλωτη, «μαύρη» εργασία. Η συντριπτική πλειονότητα των επιχειρήσεων στην Ελλάδα εξακολουθεί να είναι στραμμένη στον τομέα των υπηρεσιών, με ίσως πιο ανησυχητικό στοιχείο το γεγονός ότι στον πυρήνα της νέας επιχειρηματικότητας, των επιχειρήσεων δηλαδή που μετρούν πέντε – έξι χρόνια ζωής, βρίσκονται ο τουρισμός και η εστίαση. Τομείς που φέρνουν γρήγορα έσοδα, αλλά που είναι εξαιρετικά ευάλωτοι σε οικονομικές, γεωπολιτικές και κλιματικές αναταράξεις. Mε δεδομένα τα παραπάνω, κάθε άλλο παρά τυχαίο είναι το γεγονός ότι η Ελλάδα εξακολουθεί να υστερεί σε ανταγωνιστικότητα έναντι των άλλων ευρωπαϊκών κρατών, η παραγωγικότητα της εργασίας παραμένει εξαιρετικά χαμηλή και η μεγέθυνση του ΑΕΠ προέρχεται κυρίως από την ιδιωτική κατανάλωση.
Σύμφωνα με τα στοιχεία που ανακοίνωσε χθες η Ελληνική Στατιστική Αρχή (ΕΛΣΤΑΤ), το πλήθος των ενεργών επιχειρήσεων που δραστηριοποιούνταν στην Ελλάδα στους τομείς της βιομηχανίας, των κατασκευών, του εμπορίου και των υπηρεσιών ανήλθε σε 932.549 το 2023, από 917.441 το 2022.
Από το σύνολο των 932.549 ενεργών επιχειρήσεων, οι 697.484 επιχειρήσεις ήταν ατομικές, ποσοστό δηλαδή περίπου 75%, ενώ 574.264, το 61% δηλαδή του συνόλου, δεν απασχολούσαν μισθωτούς. Οι τομείς με το μεγαλύτερο πλήθος ενεργών επιχειρήσεων ήταν το χονδρικό και το λιανικό εμπόριο με 222.793 επιχειρήσεις, οι οποίες αποτελούν το 23,9% του συνόλου των ανωτέρω επιχειρήσεων, οι επαγγελματικές, επιστημονικές και τεχνικές δραστηριότητες με 161.222 επιχειρήσεις (πρόκειται για επιχειρήσεις – ελεύθερους επαγγελματίες γιατρούς, δικηγόρους, μηχανικούς, τεχνίτες κ.ο.κ.), οι οποίες αποτελούν το 17,3%, και ακολουθούν οι δραστηριότητες υπηρεσιών παροχής καταλύματος και εστίασης με 108.413 επιχειρήσεις που αντιστοιχούν σε ποσοστό 11,6%. Μεταποιητικές επιχειρήσεις ήταν το 2023 μόλις το 6,15% του συνόλου, οι περισσότερες όμως επίσης πολύ μικρές, κατά βάσιν βιοτεχνίες, αφού από τις 57.326 σχεδόν οι μισές (28.203) εμφανίζονται να μην απασχολούν μισθωτούς και 19.424 απασχολούν έναν έως τέσσερις μισθωτούς. Οπως άλλωστε έχει επισημάνει σε πρόσφατη έκθεσή της η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, περίπου το 70% των μικρομεσαίων επιχειρήσεων στην Ελλάδα δραστηριοποιείται σε κλάδους υπηρεσιών χαμηλής έντασης γνώσης και σε κλάδους της μεταποίησης χαμηλής τεχνολογίας, απασχολεί το 76,6% των εργαζομένων και παράγει το 66,3% της προστιθέμενης αξίας των ΜΜΕ.
Τι σημαίνει το παραπάνω για τις ίδιες τις επιχειρήσεις και συνολικά για την ελληνική οικονομία; Πολύ μικρές δυνατότητες ανάπτυξης για τις ίδιες και χαμηλή ανταγωνιστικότητα για την ελληνική οικονομία. «Η συγκριτικά μεγαλύτερη συμμετοχή των πολύ μικρών επιχειρήσεων στην οικονομική δραστηριότητα της χώρας δυσχεραίνει την επίτευξη οικονομιών κλίμακας, ενώ περιορίζει τη δυνατότητα τεχνολογικού εκσυγχρονισμού. Αναλυτικότερα, σύμφωνα με εκτιμήσεις τις Ευρωπαϊκής Επιτροπής για το 2024, σχεδόν το 47% των απασχολουμένων στην Ελλάδα (Ε.Ε.-27: 30,1%) εργάζεται σε επιχειρήσεις με λιγότερα από δέκα άτομα, με τους αυτοαπασχολούμενους να αντιπροσωπεύουν το 27,1% της συνολικής απασχόλησης στη χώρα μας (Ε.Ε.-27: 13,7%). Ενας άλλος δομικός παράγοντας σχετίζεται με τον προσανατολισμό της ελληνικής οικονομίας προς τις υπηρεσίες –των οποίων η πλειονότητα των κλάδων είναι εντάσεως εργασίας– έναντι της βιομηχανίας που είναι περισσότερο εντάσεως κεφαλαίου. Το ποσοστό της βιομηχανίας στη συνολική ακαθάριστη προστιθέμενη αξία (ΑΠΑ) ανήλθε το 2024 σε 15,1% και παρά την αύξηση του εν λόγω ποσοστού σε σύγκριση με την προηγούμενη δεκαετία εξακολουθεί να παραμένει από τα χαμηλότερα στην Ε.Ε.-27», επισημαίνει η Alpha Bank στο χθεσινό δελτίο οικονομικών εξελίξεων.
Δεν είναι τυχαίο, άλλωστε, ότι το 2025 η Ελλάδα βρέθηκε στην 50ή θέση μεταξύ 69 χωρών στην Παγκόσμια Επετηρίδα Ανταγωνιστικότητας (με έτος αναφοράς το 2024) που καταρτίζει το IMD (International Institute for Management Development), με τον πυλώνα της «Επιχειρηματικής Αποτελεσματικότητας» να κατρακυλά εννέα θέσεις (στην 53η) και το IMD να επισημαίνει ότι η Ελλάδα χρειάζεται επενδύσεις σε τομείς που δημιουργούν πολλές, νέες και σταθερές θέσεις εργασίας, όπως είναι ο μεταποιητικός, προκειμένου η οικονομία να είναι πιο ανθεκτική.
Σύμφωνα με τα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ, από το σύνολο των 78.754 επιχειρήσεων που ιδρύθηκαν το 2023, οι 54.193 επιχειρήσεις ή το 69% ήταν ατομικές, ενώ 61.169 ή το 78% δεν απασχολούσαν μισθωτούς. Οι τομείς με το μεγαλύτερο πλήθος γεννήσεων επιχειρήσεων ήταν οι επαγγελματικές, επιστημονικές και τεχνικές δραστηριότητες με 14.693 επιχειρήσεις (18,7%), το χονδρικό και το λιανικό εμπόριο με 13.001 επιχειρήσεις (16,5%), και ακολουθούν οι δραστηριότητες υπηρεσιών παροχής καταλύματος και εστίασης με 9.616 επιχειρήσεις (12,2%). Ακόμη και οι περίφημες «γαζέλες» (όπως ονομάζονται οι επιχειρήσεις υψηλής ανάπτυξης, που απασχολούσαν δέκα μισθωτούς το 2020 και είχαν μέση ετήσια αύξηση του αριθμού των μισθωτών 10% την περίοδο 2020-2023), αφορούν κυρίως για επιχειρήσεις των κλάδων παροχής υπηρεσιών καταλύματος και εστίασης.
Πηγή: moneyreview.gr
