«Το οικονομικό πρόβλημα της Ελλάδας είναι θέμα καθαρά αναπτυξιακό»

Στον πρόεδρο του Οικονομικού Επιμελητηρίου Ελλάδος – Τμήμα Δωδ/νήσου κ. Μιχαήλ Μιχαήλ, τέθηκε από την «δημοκρατική» το ακόλουθο ερώτημα:
«Τι άφησε πίσω της, στα Δωδ/νησα, το έτος 2012, η οικονομική κρίση και τι έγινε σε γενικές γραμμές “λάθος” κατά τη γνώμη σας;
Ποιες προοπτικές προδιαγράφονται για το έτος 2013 και ποιες “ειδικές πολιτικές” θα πρέπει, κατά τη γνώμη σας, να εφαρμοστούν για να κλείσει η χρονιά με τις λιγότερες δυνατές απώλειες;»
Ακολουθεί η τοποθέτηση του κ. Μιχαήλ Μιχαήλ επί του ερωτήματος:
Δεν χωρεί αμφιβολία ότι η σημερινή κρίση που βιώνει η κοινωνία και η οικονομία μας με άμεσες επεκτάσεις σε κάθε Έλληνα, σε κάθε οικογένεια, σε κάθε επιχείρηση είναι η εντονότερη της μεταπολεμικής περιόδου και μόνο με αυτή μπορεί να συγκριθεί… Είναι σε όλους μας προφανές ότι η υπέρμετρη αύξηση των φορολογικών βαρών έχει οδηγήσει στα όρια της φοροδοτικής τους ικανότητας τόσο τους πολίτες όσο και τις επιχειρήσεις με αποτέλεσμα να χάνονται θέσεις εργασίας και πολλές από αυτές να οδηγούνται σε λουκέτο. Θα πρέπει όμως να επισημάνουμε εδώ ότι η γιγάντωση της ανεργίας δεν οφείλεται αποκλειστικά στην υπερφορολόγηση των επιχειρήσεων ούτε στην έλλειψη ρευστότητας, αλλά στο ξεφούσκωμα μιας οικονομικής δραστηριότητας που στηριζόταν σε εξωτερικό δανεισμό και ουσιαστικά πλήρωνε υπηρεσίες αναντίστοιχες με τον πραγματικό παραγόμενο πλούτο της χώρας. Η λύση του πλουτοπαραγωγικού μας προβλήματος προϋποθέτει τη δημιουργία παραγωγικού ιστού για την παραγωγή νέου πλούτου, νέων θέσεων εργασίας, νέων προϊόντων και υπηρεσιών. Δεν είναι θέμα λογιστικό, είναι θέμα καθαρά αναπτυξιακό και μόνο αναπτυξιακά πρέπει να λυθεί. Συμπεραίνουμε λοιπόν ότι η επίλυσή του προϋποθέτει αλλαγή συμπεριφοράς, νοοτροπίας και στρατηγικής της επιχειρηματικής κοινότητας. Μια νέου τύπου βιώσιμη ανάπτυξη είναι απαραίτητη η οποία θα ικανοποιεί τις τωρινές μας ανάγκες χωρίς να δεσμεύει και να συμβιβάζει τις ανάγκες των επόμενων γενεών. Χρειαζόμαστε μια ανάπτυξη που θα στηρίζεται στην πραγματική οικονομία στην παραγωγή. Το μεγαλύτερο βάρος της εξόδου από την κρίση πέφτει πάνω στην επιχειρηματικότητα, και μένει να δούμε πώς θα ανταποκριθεί. Προσωπικά πιστεύω ότι ένας δρόμος υπάρχει γι’ αυτή την έξοδο, ο δρόμος της εξωστρέφειας. Σε μια εσωτερική αγορά η οποία συνεχώς συρρικνώνεται η εξωστρέφεια είναι μονόδρομος και πρέπει να αναδειχθεί σε αναπτυξιακή στρατηγική για την ταχύτερη έξοδο από την κρίση. Ο ιδιωτικός τομέας θα πρέπει να είναι μπροστάρης στον αγώνα για την ανάταξη της εθνικής μας οικονομίας και της εθνικής μας εξωστρέφειας. Κρίνεται επιτακτική ανάγκη η αλλαγή οικονομικού μοντέλου με έμφαση στην παραγωγή. Ανάπτυξη με μια επιχειρηματικότητα εσωστρεφή και με υψηλή εξάρτηση στα εισαγόμενα και στα δανεικά δεν μπορεί να επιτευχθεί… Οι μικρομεσαίες επιχειρήσεις είναι ουσιαστική κινητήριος δύναμη της οικονομίας και πηγή μεγάλου δυναμισμού αλλά χρειάζεται να μετασχηματιστούν και ταυτόχρονα να δημιουργηθούν νέες οι οποίες θα συμβάλουν στην αύξηση προστιθέμενης αξίας και στην καινοτομία. Η περιφέρεια Νοτίου Αιγαίου και ιδιαίτερα τα Δωδεκάνησα είναι μια περιφέρεια που έχει τα δικά της χαρακτηριστικά κοινωνικά, οικονομικά, αναπτυξιακά και δημογραφικά και παρουσιάζει σημαντική δυναμική ανάπτυξης της τουριστικής δραστηριότητας σε σημείο που αποκτά μονομερή χαρακτήρα ανάπτυξης στον τουρισμό. Για το λόγο αυτό κρίνεται ότι είναι επιτακτική ανάγκη ο πρωτογενής τομέας να αποτελέσει ένα από τους βασικούς πυλώνες που οφείλει να στηριχθεί η νέα τοπική βιώσιμη ανάπτυξη. Ο αγροτικός τομέας έχει πολλές δυνατότητες και η θέση που κατέχει σήμερα στην τοπική οικονομία είναι ασήμαντη. Παραδοσιακά έχοντας συγκριτικό πλεονέκτημα μπορούμε να παράγουμε καλά ποιοτικά προϊόντα και να καλύψουμε επαρκώς τις διατροφικές ανάγκες της τουριστικής δραστηριότητας μειώνοντας σε πρώτη φάση τις εισαγωγές και να μην επιβαρύνουμε, τόσο σημαντικά το Ι.Τ.Σ.
Ο πρωτογενής τομέας πρέπει να τύχει σημαντικής προσοχής. Να μετατραπεί από προβληματικός -χαμηλή παραγωγικότητα ξανά σε συγκριτικό πλεονέκτημα. Επιβάλλεται να στηριχθεί με έργα υποδομής και να γίνει στροφή στην παραγωγή ποιοτικών προϊόντων. Η βελτίωση της ανταγωνιστικότητάς του είναι στοίχημα κομβικής σημασίας για την περιφέρειά μας. Μέσα από την ανάπτυξη του θα στηριχθεί ο δευτερογενής τομέας με τη μεταποίηση των αγροτικών προϊόντων τόσο και ο τουρισμός με την κατανάλωση της τοπικής παραγωγής. Αν δεν αναπτυχθεί ο πρωτογενής τομέας οι συνέπειες θα είναι οδυνηρές για το σύνολο της κοινωνίας. Χρειάζεται στήριξη από την πολιτεία αλλά η στήριξη δεν πρέπει να βασίζεται μόνο σε επιδοματικές λογικές γιατί αυτές μας οδηγούν στην καταστροφή. Χρειάζεται συνδυασμός από υποδομή μέχρι εκπαίδευση.
Περαιτέρω η συνέργεια του πρωτογενή τομέα με τον τριτογενή θα λειτουργήσει ενισχυτικά και στο συγκριτικό πλεονέκτημα που διαθέτουμε στον τουρισμό αναδεικνύοντας ένα νέο επώνυμο τουριστικό προϊόν που θα προσφέρει στον επισκέπτη που αποφασίζει να περάσει τις διακοπές του στη Ρόδο μια ολοκληρωμένη εμπειρία για την διατροφή, την κουλτούρα, τον πολιτισμό και τις ρίζες του τόπου στον οποίο ήρθε, αλλά ταυτόχρονα θα μας θωρακίζει και από τον ανταγωνισμό διότι δεν θα μπορούν να μας αντιγράψουν.
Πέρα των όποιων μέτρων και πολιτικών εφαρμοσθούν για την αντιμετώπιση της κρίσης για να είναι μακροπρόθεσμα βιώσιμη θα πρέπει να στοχεύουν στην αλλαγή νοοτροπίας. Μεσοπρόθεσμα η αντιμετώπιση των προβλημάτων της ελληνικής κοινωνίας βρίσκεται στην εκπαίδευση των παιδιών μας, στην δημιουργία συνείδησης υποχρεώσεων προς το σύνολο. Θεωρώ πως είναι η κατάλληλη στιγμή να αναζητηθούν και να εφαρμοσθούν άλλοι τρόποι και μέθοδοι για την καταπολέμηση του φαινομένου της φοροδιαφυγής παράλληλα με τους καταναγκαστικούς μηχανισμούς (εφορία, αστυνομία). Ένας από αυτούς είναι η εισαγωγή μαθήματος φορολογικής συνείδησης στην πρωτοβάθμια εκπαίδευση, που αποτελεί και πρωταρχικό στόχο του Οικονομικού Επιμελητηρίου.
Πεποίθηση μου είναι ότι την κρίση μπορούμε να την ξεπεράσουμε με τις λιγότερες απώλειες για τον καθένα μας, μόνο εάν μέσω συνεργείων αποκτήσουμε κοινό όραμα εξόδου από αυτή και το υλοποιήσουμε με προσήλωση και συνέπεια.