Να αναδείξει με τον καλύτερο δυνατό τρόπο την Αρχαία Ακρόπολη που βρίσκεται στον λόφο του Μόντε Σμίθ και αποτελεί ένα από τα πιο σημαντικά ιστορικά σημεία της Ρόδου, επιδιώκει ο Σύλλογος για τη διατήρηση της Αρχιτεκτονικής και Πολιτιστικής Κληρονομιάς σε συνεργασία με την ΚΒ’ Εφορεία Προϊστορικών και Κλασικών Αρχαιοτήτων.
Αυτό άλλωστε ήταν και το αντικείμενο της μελέτης που εκπονήθηκε και εστάλη, στο Κεντρικό Αρχαιολογικό Συμβούλιο.
Η παρουσίαση της πρότασης έγινε προχθές το βράδυ στο ΑΚΤΑΙΟΝ, από την αρχαιολόγο και πρόεδρο του Συλλόγου Αρχιτεκτονικής και Πολιτιστικής Κληρονομίας Ρόδου κ. Μαρία Μιχαλάκη- Κόλλια και από την αρχιτέκτονα κ. Ευαγγελία Βαλιάτζα .
Στην παρουσίαση της μελέτης παρέστησαν οι αντιδήμαρχοι Γιάννης Γιαννακάκης, Λάρης Καραγιάννης, ο πρώην δήμαρχος Ρόδου Σάββας Καραγιάννης, ο επικεφαλής της παράταξης ΔΩΔΕΚ Βασίλης Υψηλάντης, ο πρώην πρόεδρος του ΤΕΕ Πάνος Βενέρης και άλλοι φορείς.
Πρόθεση του Συλλόγου Αρχιτεκτονικής και Πολιτιστικής Κληρονομίας, είναι στην ουσία η Ακρόπολη της Ρόδου να αποτελέσει ένα αρχαιολογικό πάρκο ή ανοικτό μουσείο, μέσα από το οποίο θα είναι ορατό το σημαντικότερο κομμάτι της ιστορίας της πόλης μας που δημιουργήθηκε με βάση το Ιπποδάμειο σύστημα το 408 πχ.
Στο σημαντικό αυτό τμήμα της ιστορίας μας, αναφέρθηκε προχθές η κ. Μαρία Κόλλια παρουσιάζοντας όλα τα σημαντικά μνημεία που βρίσκονται στον λόφο του Αγίου Στεφάνου και δεν χρησιμοποιούνταν στην αρχαιότητα μόνο για λατρευτικούς σκοπούς. Το συγκεκριμένο σημείο ήταν κομβικό για την αρχαία πόλη και αυτό σκοπεύουν οι μελετητές, να αναδείξουν για να γίνει γνωστό παντού.
Αναφορά έκανε η κ. Κόλλια και στο ναό του Πυθίου Απόλλωνος, που είναι το σύμβολο της πόλης και χρειάζεται να αντιμετωπιστεί με μεγαλύτερη προσοχή προκειμένου, σημαντικοί σπόνδυλοι του να μην συγκρατούνται με …σύρμα.
Παράλληλα η κ Κόλλια μίλησε και για άλλα μνημεία όπως τους ναούς της Πολιάδας Αθηνάς και του Δία, που δένουν με άλλα, το γυμνάσιο, τη βιβλιοθήκη και το αρχαίο Στάδιο.
«Ελάχιστοι γνωρίζουν το σύστημα των οδών που δημιουργήθηκε στην αρχαιότητα για να συνδέει τα μνημεία και υπάρχει ακόμη. Δεν έχουμε πλέον τη δυνατότητα και το χρόνο για να διερχόμαστε από αυτές τις οδούς που έχουν τη δική τους μεγάλη ιστορική αξία» τόνισε η κ. Μαρία Κόλλια.
Σε πλήρη αντίθεση με τον αρχαιολογικό χώρο, έρχονται οι αυθαίρετες κατασκευές που έχουν στηθεί εδώ και πολλά χρόνια, τα σκουπίδια, τα δίκυκλα που περνούν νύχτα μέρα από την περιοχή και οι κεραίες των τηλεοπτικών σταθμών.
Με την οριοθέτηση του αρχαιολογικού πάρκου θα αναδειχθούν τα μνημεία που υπάρχουν στο χώρο για να θυμίζουν στους Ροδίτες τη συγκεκριμένη ιστορική περίοδο. Εκτιμάται ότι θα αναδειχθεί περισσότερο το Ιπποδάμειο σύστημα, με βάση το οποίο κτίσθηκε η πόλη.
Ελάχιστοι όμως γνωρίζουν, όπως είπε η κ . Κόλλια, ότι είχε γίνει και πριν το 408 πχ απόπειρα να δημιουργηθεί η πόλη της Ρόδου η οποία κτίστηκε όμως με άλλο σύστημα απομεινάρια του οποίου, υπάρχουν ακόμη.
Στα πλαίσια της μελέτης προβλέπονται και έργα προστασίας των μνημείων αλλά και των κτιρίων, που σώζονται από την Οθωμανική περίοδο και θα εμπεριέχονται και αυτά στο πάρκο.
Επισημαίνεται ότι στην πρόταση περιλαμβάνεται και η οριοθέτηση όλου του αρχαιολογικού πάρκου το οποίο επιδιώκεται να κλείνει τις νυκτερινές ώρες ενώ την ημέρα θα είναι προσβάσιμο για τους Ροδίτες και του ξένους επισκέπτες. Σε κάποια απο τις εισόδους του θα στηθεί και ένα εκδοτήριο εισιτηρίων.
Παρά την οριοθέτηση του θα είναι ορατές, όλες οι προσβάσεις στο χώρο που θα είναι ταυτόσημες με τις αρχαίες οδούς που τώρα θα αναδειχθούν ακόμη περισσότερο. Σύμφωνα με την κ Βαλιάτζα η κεντρική είσοδος του ανοικτού αρχαιολογικού μουσείου θα βρίσκεται στην οδό Ενόπλων Δυνάμεων
ΤΑ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ
Η ευρύτερη αρχαιολογική ζώνη της Ακρόπολης, σήμερα, αποτελεί τον μοναδικό πνεύμονα μέσα στην πυκνοδομημένη πόλη. Ενώ όμως θα μπορούσε να αποτελεί μία όαση, είναι πολύ υποβαθμισμένη. Το γεγονός ότι ο χώρος δεν είχε ποτέ οριοθετηθεί, ούτε καν το τμήμα που περιλαμβάνει τους δύο πυρήνες των μνημείων, δημιούργησε μία ανεξέλεγκτη κατάσταση έχοντας επιτρέψει τόσο στους πρώην ιδιοκτήτες των οικοπέδων, όσο και στους κάθε λογής καταληψίες, να παρανομούν διαρκώς με το να κτίζουν νέα αυθαίρετα για να στεγάσουν τα νέα μέλη των οικογενειών τους ή και άλλους συγγενείς τους μέσα στα απαλλοτριωμένα οικόπεδα του Ελληνικού Δημοσίου, έχοντας δημιουργήσει ολόκληρα συγκροτήματα με αυθαίρετα κτίσματα και κάθε λογής παράγκες, σχεδόν ολόκληρους οικισμούς.
Χρειάζεται διαρκώς να γίνονται σήματα για επέμβαση της Αστυνομίας, καταγγελίες στο Δικαστήριο, εξώδικα και διοικητικές αποβολές, μέτρα που ποτέ δεν έφεραν αποτέλεσμα, λόγω του ότι οι Υπηρεσίες του ΥΠΠΟΤ δεν έχουν μόνιμη νομική υποστήριξη, παρόλα τα αιτήματά που έχουν γίνει προς το ΤΑΠΑ επί μία τουλάχιστον 20ετία. ¶λλωστε δεν υπάρχει και δυνατότητα σωστής φύλαξης. Μόνο τη θερινή περίοδο υπάρχει συνεχόμενη φύλαξη με έκτακτο προσωπικό και πάλι από ένα μόνον άτομο ανά βάρδια, ενώ τους χειμερινούς μήνες ο χώρος φυλάγεται με μεγάλα κενά.
Ετσι, μία περιοχή για την οποία το κράτος έχει δαπανήσει περισσότερο από 8 δισεκατομμύρια δραχμές, όχι μόνο δεν έχει ανταποδώσει οικονομικά, αλλά βρίσκεται σε τρομερή υποβάθμιση από τις χρήσεις που προαναφέρθηκαν, δηλαδή ως χώρος απόρριψης κάθε άχρηστου υλικού, διακίνησης ναρκωτικών, τουαλέτας των σκύλων, γήπεδο ποδοσφαίρου και χώρος για σούζες με τα μηχανάκια μέσα στο αρχαίο Στάδιο.
Πολλές φορές έχουν γίνει και σοβαροί βανδαλισμοί από τις επισκέψεις των Σχολείων, από μαθητές που έγραψαν με μπογιά ή σπρέυ επάνω στις ενεπίγραφες βάσεις των αγαλμάτων και σε άλλα αρχαία μέλη που βρίσκονται διάσπαρτα σε όλη την περιοχή των μνημείων.
Πρέπει να αναφερθεί επίσης ότι προ 3-4 ετών ατσίγγανοι αφαίρεσαν τα χοντρά καλώδια της ηλεκτρικής εγκατάστασης που περιέτρεχε όλο το χώρο το αρχαίου Σταδίου, για να αφαιρέσουν από μέσα τον χαλκό, εργασία που είχε κοστίσει πολλά εκατομύρια στο ελληνικό Δημόσιο.
Ενα άλλο μεγάλο πρόβλημα αποτελεί μία κατηγορία ενοίκων που κατοικούν στην περιοχή των Νυμφαίων και του Ναού της Αθηνάς και του Διός, στα παλιά ιταλικά φυλάκια τα οποία είναι κτισμένα επάνω στα αρχαία και πρέπει να καθαιρεθούν.
Τέλος υπάρχει και το πρόβλημα της ύπαρξης των τηλεοπτικών κεραιών και των δορυφορικών κατόπτρων που βρίσκονται εγκατεστημένα ακριβώς στη θέση του ναού της Αθηνάς Πολιάδος και του Διός Πολιέως που προκαλούν αλγεινή εντύπωση και δυσμενή σχόλια στους επισκέπτες της Ρόδου
ΠΡΟΤΕΙΝΟΜΕΝΗ
ΜΕΛΕΤΗ ΔΙΑΜΟΡΦΩΣΗΣ
Στα πλαίσια των μελετών ωρίμανσης, η Εφορεία εκπόνησε συμπληρωματική μελέτη, η οποία προβλέπει με μία σειρά παρεμβάσεων, καθαρισμών, διερευνητικών τομών, διευθετήσεων αρχαίων διαδρομών και οριοθετήσεων, τη δημιουργία ενός ευρύτερου αρχαιολογικού πάρκου που θα περιλαμβάνει ένα οριοθετημένο τμήμα αρχικά με τον βασικό πυρήνα των μνημείων, όπου το Στάδιο, Ωδείο κ.λ.π..
Η μελέτη αποσκοπεί στην προστασία και ανάδειξη των αρχαιοτήτων αλλά και στη διατήρηση του φυσικού τοπίου με μία ομαλή μετάβαση από την πόλη στο εσωτερικό των μνημείων, χωρίς να δημιουργείται ένα κλειστό καγκελόφρακτο κέλυφος.
Στη μελέτη περιλαμβάνονται:
1. Η διαμόρφωση της εισόδου στον βασικό επισκέψιμο πυρήνα του αρχαιολογικού χώρου από την οδό Διαγοριδών.
2. Η αρχιτεκτονική μελέτη του φυλακίου της κυρίας εισόδου.
3. Η διαμόρφωση του αρχαιολογικού πάρκου από την οδό Θεμ. Σοφούλη έως την είσοδο του αρχαιολογικού χώρου, τη θέση χώρου στάθμευσης, χώρων υγιεινής και πωλητηρίου – κυλικείου.
4. Τη διευθέτηση των διαδρομών στον επισκέψιμο αρχαιολογικό χώρο με τις θέσεις των ενημερωτικών πινακίδων, των καθιστικών, του προτεινόμενου ανελκυστήρα για τα ΑΜΚ.
5. Τη θέση της υπόγειας διάβασης (εγκεκριμένη ήδη στη μελέτη του 1999), που θα ενοποιεί το Στάδιο με τη μνημειώδη στοά στα ανατολικά του τεμένους του ναού της Αθηνάς Πολιάδος και Διός Πολιέως.
6. Τα σχέδια των επί μέρους ενημερωτικών πινακίδων τεκμηρίωσης του κάθε μνημείου και των γενικών ενημερωτικών πινακίδων.
7. Λεπτομέρεια καθιστικών.
8. Σχέδια τυπικών περιφράξεων με πεζούλια και φυτοφράκτες, με κιγκλιδώματα, με χαμηλά τοιχία και κιγκλιδώματα, με την επισκευή- ανακατασκευή των λιθοδομών των ορίων των αρχαίων οδών.
9. Σχέδια για τις παρακείμενες στάσεις των λεωφορείων.
Παράλληλα, εκπονήθηκαν τρία γενικά σχέδια για το σύνολο των επεμβάσεων στη ροδιακή Ακρόπολη και στην ευρύτερη αρχαιολογική ζώνη, που περιλαμβάνουν:
Ι. Τη γενική διευθέτηση – οριοθέτηση και ενοποίηση των αρχαιολογικών χώρων των δύο πυρήνων των μνημείων της Ακρόπολης.
ΙΙ. Τις φάσεις επέμβασης, αποκατάστασης και ανάδειξης της Ακρόπολης.
ΙΙΙ. Τον προγραμματισμό των επεμβάσεων στο σύνολο της αρχαιολογικής ζώνης.
Η οριοθέτηση του βασικού πυρήνα των μνημείων εκτός του ότι θα αποκαταστήσει την χαμένη σήμερα αξιοπρέπειά τους, θα επιφέρει την ασφάλειά τους, την καθαριότητά τους, και την αισθητική αναβάθμισή τους γενικότερα, αλλά παράλληλα θα μπορέσει να έχει και οικονομικά οφέλη. Σημειώνουμε ότι με την έντονη τουριστική κίνηση ο χώρος δέχεται μόνο από τις οργανωμένες επισκέψεις τουλάχιστον 50-60 τουριστικά λεωφορεία την ημέρα.
Η οριοθέτηση του βόρειου πυρήνα των μνημείων με τη συμπλήρωση του χαμηλού τοιχίου κατά μήκος της οδού Ακροπόλεως, θα δώσει τη δυνατότητα στην Υπηρεσία μας να εξυγιάνει και να ασφαλίσει τον τόσο σημαντικό αυτό χώρο (Ναού του Διός Πολιέως και της Αθηνάς Πολιάδος και Νυμφαίων), που καταπατείται νυχθημερόν για την εγκατάσταση νέων κεραιών και θα αναγκάσει την ΕΡΤ να μετακομίσει, η οποία εδώ και μία 15ετία κωλυσιεργεί. Με την άμεση επέμβαση, στοιχειώδη οριοθέτηση του χώρου, θα υπάρξει έλεγχος και των ενοίκων, ώστε να μη κυκλοφορούν με τα τροχοφόρα τους επάνω στα μνημεία, και να γίνει σιγά -σιγά δυνατή η απομάκρυνσή τους από τα παλαιά ιταλικά φυλάκια, τα οποία πρέπει αμέσως να καθαιρεθούν για να αποκαλυφθούν τα υπάρχοντα μνημεία.
Η οριοθέτηση του κεντρικού πυρήνα του χώρου με τα όρια των αρχαίων οδών, θα αποκλείσει τους κάθε είδους καταληψίες, θα επιτρέψει άμεσα την καθαίρεση του πλήθους των παραπηγμάτων, που βρίσκονται σχεδόν σε επαφή με το αρχαίο Στάδιο. Έτσι θα γίνει δυνατή η επαναλειτουργία των μονοπατιών της ιταλικής διαμόρφωσης και οι επισκέπτες θα γνωρίσουν ένα μοναδικό αρχαιολογικό χώρο μέσα στην όαση.
Στόχος είναι η σταδιακή μετατροπή του λόφου σε πάρκο – ανοικτό μουσείο. Τα απαλλοτριωμένα κτίσματα προβλέπεται να χρησιμοποιηθούν για να στεγάσουν τις κτιριακές ανάγκες του πάρκου καθώς και της Αρχαιολογικής υπηρεσίας. Οι νέες λειτουργίες θα είναι: χώροι εκθέσεων, χώροι αναψυχής, χώροι εργαστηρίων και αποθήκες για τα ευρήματα.
Βασικό στοιχείο των επεμβάσεων είναι η επανάχρηση και η ανάδειξη του δικτύου των μονοπατιών το οποίο σε συνδυασμό με τα κατωφερικά επίπεδα αποτελούν το υπόβαθρο πάνω στο οποίο θα εξελιχτούν οι νέες λειτουργίες οι οποίες αναφέρονται στη σημερινή εποχή. Αναδεικνύοντας αυτό το υπόβαθρο ουσιαστικά ερχόμαστε πιο κοντά στο χαρακτήρα του τοπίου της αρχαίας εποχής.
https://www.dimokratiki.gr/arxeio/elkistiki-protasi-gia-tin-anavathmisi-tis-archeas-akropolis-rodou/
ΦΑΡΜΑΚΕΙΑ
