«Ο φίλος που στείλαμε σε πανεπιστήμιο στην Αμερική, έχει πολύ χαμηλή βαθμολογία. Μπορείς να το “σπρώξεις”;». Πρόκειται για απόσπασμα από… κωδικοποιημένη συνομιλία ανάμεσα σε μέλη του μεγάλου κυκλώματος αρχαιοκάπηλων που εξαρθρώθηκε από την Υποδιεύθυνση Δίωξης και Εξιχνίασης Εγκλημάτων Πατρών.
Οι δύο άνδρες οργανώνουν την πώληση μίας ασημένιας δραχμής έκδοσης του Μακεδόνα βασιλιά Φιλίππου Β’ (359-336 π.Χ.), νομισματοκοπείου Πέλλας, την οποία έχουν αφαιρέσει ύστερα από παράνομη ανασκαφή. Για να μη γίνουν αντιληπτοί σε περίπτωση παρακολούθησης, οι αρχαιοκάπηλοι χρησιμοποιούν κωδικό λεξιλόγιο αναφέροντας το νόμισμα ως «φίλο» και τον οίκο δημοπρασίας ως «πανεπιστήμιο». Αφού αρχικά επιχείρησαν να «σπρώξουν» το πολύτιμο νόμισμα σε δημοπρασία στο Μόναχο, το διατήρησαν στην κατοχή τους, το μετέφεραν στις ΗΠΑ και διπλασιάζοντας την τιμή του, το πούλησαν σε άγνωστο αγοραστή για το ποσό των 2.750 δολαρίων μέσα από τον κατάλογο του οίκου Classical Nοmismatic Group. Οι κατηγορούμενοι αρχαιοκάπηλοι φέρονται να διέπραξαν τουλάχιστον 130 αξιόποινες πράξεις σε βάρος της πολιτιστικής κληρονομιάς της Ελλάδας, διοχετεύοντας στο εξωτερικό πολύτιμα αντικείμενα τα οποία απέκτησαν μέσω παράνομων ανασκαφών.
Ο Ελεύθερος Τύπος της Κυριακής αποκαλύπτει τον τρόπο δράσης της εγκληματικής ομάδας που είχε απλώσει τα πλοκάμια της σε κάθε γωνιά της χώρας, αλλά και στο εξωτερικό, σε Γερμανία και ΗΠΑ, όπου πωλούνταν τα αρχαία. Οι 32 συλληφθέντες, που αναμένεται να βρεθούν ενώπιον της δικαιοσύνης, αφέθηκαν ελεύθεροι με περιοριστικούς όρους μετά τις απολογίες τους, ενώ στον αρχηγό του κυκλώματος ορίστηκε χρηματική εγγύηση 50.000 ευρώ.
Δευτέρα 29 Απριλίου 2024. Ωρα 09:00 το πρωί. Ο 66χρονος αρχηγός της εγκληματικής οργάνωσης συναντάει δύο άνδρες σε ξενοδοχείο του Μονάχου. Τη συνάντηση παρακολουθούν οι γερμανικές αρχές, οι οποίες βρίσκονται σε επικοινωνία με την Ελληνική Αστυνομία. Σύμφωνα με την έκθεση των αστυνομικών, η επαφή φαίνεται ότι αφορούσε στην αγοραπωλησία αρχαιοτήτων από την Ελλάδα, καθώς ο ένας από τους δύο άνδρες μετέβη κατά τη διάρκεια της συνάντησης σε κοντινή τράπεζα και επέστρεψε στο ξενοδοχείο.
Οπως προέκυψε, οι δύο αγοραστές ήταν πατέρας και γιος ελληνικής καταγωγής, μόνιμοι κάτοικοι Μονάχου. Μάλιστα ο πατέρας ήταν γνωστός με το παρατσούκλι «Μαλλιάς» και είχε εμπλοκή σε παλαιότερη υπόθεση αρχαιοκαπηλίας.
Μία ώρα μετά την αγοραπωλησία, ο 66χρονος αρχηγός εισέρχεται κρατώντας μία υφασμάτινη τσάντα στον οίκο δημοπρασίας αρχαίων νομισμάτων SOLIDUS NUMISMATIK, στην οδό Ottostrasse. Μέσα στην τσάντα βρίσκονται αρχαία νομίσματα τα οποία έχουν αφαιρεθεί με παράνομη αρχαιολογική ανασκαφή στην Ελλάδα από άλλα μέλη του κυκλώματος. Τα αρχαία που διοχετεύτηκαν στη Γερμανία, έφτασαν με φορτηγό που οδηγούσε άλλο μέλος της οργάνωσης, το οποίο πέρασε τα σύνορα ακτοπλοϊκώς, μέσω της ιταλικής πόλης Ανκόνα.
Δημοπρασίες
Τις επαφές με τους χώρους δημοπρασιών και τη διευκόλυνση να μπουν στους καταλόγους του εξωτερικού τα αρχαία από την Ελλάδα είχε αναλάβει για λογαριασμό του κυκλώματος ένας 42χρονος Ελληνοαμερικανός, μόνιμος κάτοικος Μονάχου, ο οποίος εργαζόταν στον γερμανικό οίκο NUMISFITZ. Ο 42χρονος λόγω των διασυνδέσεων αλλά και των γνώσεων που έχει αποκτήσει από το εμπόριο αρχαίων νομισμάτων, ήταν αυτός που βρήκε τρόπο να μεταφέρει ένα από τα σπάνια αντικείμενα μέχρι τις ΗΠΑ για να πωληθεί σε δημοπρασία.
Για όλες τις διευκολύνσεις και τις πωλήσεις ο σύνδεσμος του κυκλώματος στη Γερμανία λάμβανε προμήθεια. Οπως διαπιστώθηκε κατά τις παρακολουθήσεις της γερμανικής αστυνομίας, ο αρχηγός της οργάνωσης συνήθιζε να συναντά τον 42χρονο στο Μόναχο και να του παραδίδει τα νομίσματα, τα οποία στη συνέχεια, τοποθετούνταν σε κατάλογο που εξέδιδε απευθείας ο οίκος NUMISFITZ. Τα αρχαία είτε δημοπρατούνταν διαδικτυακά στην ηλεκτρονική πλατφόρμα BIDDR ή τα πωλούσε ο οίκος μεμονωμένα στη διαδικτυακή πλατφόρμα E BAY.
Είναι ενδεικτικό ότι ο αρχηγός επικοινωνούσε στον… προσωπικό αριθμό του ιδιοκτήτη οίκου δημοπρασιών του Μονάχου, κάτι μου μαρτυρά την οικειότητα που είχε αποκτήσει μαζί του, εμφανίζοντας συχνά τα νομίσματα που εξήγαγε παράνομα από την Ελλάδα.
Σε άλλες επικοινωνίες του ο 66χρονος φέρεται να συνομιλεί για δημοπρασίες και αρχαία αντικείμενα με ένα άτομο με το όνομα «Αγγελος» στη Μαδρίτη, αλλά και με έναν άνδρα στο Ηνωμένο Βασίλειο, ο οποίος έχει κατηγορηθεί και καταδικαστεί για παράνομη διακίνηση και κλοπή αρχαιοτήτων στη χώρα του, αλλά και στη Γερμανία.
Υποομάδες
Στο κατώτερο στάδιο ιεραρχίας του κυκλώματος αρχαιοκαπηλίας βρίσκονταν άτομα και υποομάδες, που με τη χρήση κατάλληλων μηχανημάτων ανίχνευσης υπεδάφους και σκαπτικών εργαλείων πραγματοποιούσαν παράνομες ανασκαφές και έρευνες με σκοπό την αποκάλυψη και κλοπή αρχαιολογικών ευρημάτων. Είναι ενδεικτικό ότι οι κατηγορούμενοι επέλεγαν να δρουν νύχτα για να μη δίνουν στόχο, συνήθως λίγες ημέρες πριν ή μετά την πανσέληνο ώστε να έχουν τον αναγκαίο… φυσικό φωτισμό και να μπορούν να προσανατολίζονται.
Οι τοποθεσίες της παράνομης δραστηριότητας ήταν συνήθως χώροι γνωστοί για την ύπαρξη αρχαιοτήτων σε προγενέστερες έρευνες. Σε περίπτωση που τα σημεία ήταν χωράφια με καλλιέργειες, οι αρχαιοκάπηλοι περίμεναν τον χρόνο θερίσματος ώστε το χωράφι να είναι καθαρό και προσιτό ή τον χρόνο οργώματος ώστε το έδαφος να έχει αναμοχλευτεί μηχανικά και οι αρχαιότητες που βρίσκονταν σε βάθος να έχουν πλησιάσει την επιφάνεια και να μπορούν να εντοπιστούν ευκολότερα από τον ανιχνευτή μετάλλων.
Παρακολούθηση
Σε μία από τις παρακολουθήσεις των αστυνομικών τον Μάρτιο του 2024, τρία μέλη της οργάνωσης συνομιλώντας τηλεφωνικά δίνουν ραντεβού για παράνομη ανασκαφή χωρίς όμως να αναφέρουν την τοποθεσία. Την ώρα της συνομιλίας με τον οδηγό που θα τους παραλάμβανε από το σημείο, από την τηλεφωνική συσκευή του ενός αρχαιοκάπηλου ακούγεται ο ηλεκτρονικός ήχος λειτουργίας ανιχνευτή μετάλλων αποδεικνύοντας ότι εκείνη τη στιγμή πραγματοποιεί έρευνα. Η ακριβής τοποθεσία δεν έγινε γνωστή στις αρχές, όμως η κεραία που ενεργοποιήθηκε από την τηλεφωνική σύνδεση εντοπίζεται σε περιοχή της Βόνιτσας όπου ήταν χτισμένη η αρχαία ελληνική πόλη Ανακτόριο η οποία έκοβε δικά της νομίσματα από τις αρχές του 5ου αι. π.Χ. μέχρι τον 2ο αι. π.Χ.
ΚΩΔΙΚΟ ΛΕΞΙΛΟΓΙΟ
«Πάμε βόλτα» και μετά «πάμε στα κορίτσια»
Οι πληροφορίες για τη δράση του κυκλώματος έφτασαν στην Αστυνομία τον Οκτώβριο του 2023 και αφορούσαν έναν άγνωστο άνδρα. Γρήγορα οι αρχές διαπίστωσαν ότι πίσω από την παράνομη δραστηριότητα κρύβονταν δεκάδες άτομα τα οποία τέθηκαν υπό διακριτική παρακολούθηση. Ανάμεσά τους ήταν οι ομάδες παράνομων ανασκαφών, οι μεσάζοντες και εκτιμητές και οι ανώτεροι στην ιεραρχία, οι οποίοι αγόραζαν τα αρχαία νομίσματα και τα μεταπωλούσαν στις δημοπρασίες.
Σε περίπτωση που ήταν αναγκαία η μεταξύ τους τηλεφωνική επικοινωνία, όλα τα μέλη της οργάνωσης χρησιμοποιούσαν κωδικοποιημένες εκφράσεις τις οποίες είχαν συμφωνήσει σε προγενέστερο χρόνο. Ενδεικτικά:
«Ασπρα»:Ασημένια αντικείμενα.
«Κίτρινα»:Χρυσά αντικείμενα.
«Πράσινα, πρασινάδα, κόκκινα»:Χάλκινα αντικείμενα.
«Μαύρα, γυφτούλια»:Μπρούτζινα ή χάλκινα αντικείμενα.
«Πάμε βόλτα, περπάτημα, βόλτα για σπαράγγια ή ψάρεμα»:Πραγματοποίηση παράνομης αρχαιολογικής έρευνας.
«Βύσματα, στριφώνια, παξιμάδια, βίδες, τρακτέρ, αυτοκίνητα, γιαούρτια, τσίπουρο, κρασί, μπάλες τριφύλλι, ψάρια»:Αρχαιότητες.
«Πιούμε καφέ»:Πραγματοποίηση συνάντησης.
«Πάμε στα κορίτσια»:Μετάβαση στη Γερμανία.
«Προσπέκτους»:Φωτογραφίες αρχαιοτήτων,στιγμιότυπα δημοπρασιών.
«Μηχάνημα»:Ανιχνευτής μετάλλων.
«Κουταβάκι, ψείρα»:Αρχαίο νόμισμα μικρής υποδιαίρεσης.
«Μολύβια»: Αντικείμενο από μόλυβδο.
Πηγή: eleftherostypos.gr
