Τα πρόδρομα φαινόμενα πυκνώνουν. Το φως αρχίζει να αχνοφαίνεται στην άκρη του τούνελ και όλοι ελπίζουν πως η πρόβλεψη για επιστροφή στην ανάπτυξη το 2014 δεν θα έχει την τύχη των προηγούμενων και πως θα λάβει σάρκα και οστά.
Οι προοπτικές υπάρχουν, οι δυνατότητες είναι και αυτές παρούσες, όπως δυστυχώς και η ρευστότητα στο οικονομικό κλίμα, αφού δεν εφαρμόζεται κάποιο συγκεκριμένο και ολοκληρωμένο σχέδιο, ενώ ελλοχεύει πάντα ο κίνδυνος πρόσθετων μέτρων τα οποία θα παρατείνουν την ύφεση και μπορεί να βάλουν τη χώρα σε περιπέτειες, αφού οι πολίτες δεν αντέχουν άλλη λιτότητα.
Στη γωνία παραμονεύει και ο κίνδυνος οπισθοχώρησης στο σκέλος των μεταρρυθμίσεων, αφού πολλοί βουλευτές στέλνουν μηνύματα που δεν μπορούν να ερμηνευθούν σαν στήριξη στη μεταρρυθμιστική προσπάθεια.
Στην περίπτωση λοιπόν που το πολιτικό σύστημα αρθεί στο ύψος της κρισιμότητας των περιστάσεων και δεν υποκύψουν στη σκληροπυρηνική τρόικα, ούτε στους λαϊκιστές της Βουλής, τότε είναι πολύ πιθανό το 2013 να είναι το τελευταίο έτος της λιτότητας, πράγμα που θα σημάνει την είσοδο της χώρας σε μία νέα περίοδο.
Πληθαίνουν τα μηνύματα
Τα μηνύματα είχαν αρχίσει να αχνοφαίνονται από την αρχή του χρόνου και μετά τον Μάρτιο άρχισαν να πυκνώνουν και με την πάροδο του χρόνου ισχυροποιούνται και πληθαίνουν.
Ας αρχίσουμε από την «αχίλλειο πτέρνα», τη μεταποίηση. Σύμφωνα με τις μετρήσεις της Markit τον Ιούλιο βρέθηκε στο υψηλότερο σημείο των τελευταίων 43 μηνών, που σημαίνει ότι η ύφεση πάτησε πιο δυνατά το φρένο. Μάλιστα ο αναλυτής της Markit Φιλ Σμιθ, τονίζει πως «τα στοιχεία της έρευνας, αν και απέχουν αρκετά από το να αποτελούν ενδείξεις σαφούς σταθεροποίησης, τουλάχιστον υποδεικνύουν έντονη βελτίωση σε σύγκριση με τις συνθήκες που παρατηρήθηκαν στις αρχές του έτους και γεννούν ελπίδες για διαφαινόμενη ανάκαμψη».
Και θα μπορούσε η τάση αυτή να ενισχυθεί, αν η κυβέρνηση απέφευγε με σταθερότητα τα οποιαδήποτε φορομπηχτικά μέτρα ή τις περικοπές εισοδημάτων, ανατρέποντας έτσι την πορεία προς την έξοδο από την κρίση.
Πορεία που άρχισαν να σηματοδοτούν και οι λιανικές πωλήσεις, δηλαδή η αγορά. Τα στοιχεία της Στατιστικής Υπηρεσίας δείχνουν πως τον Μάιο σε ετήσια βάση η πτώση του τζίρου ήταν 3,3% έναντι 8,6% πέρυσι, ενώ και ο όγκος των λιανικών πωλήσεων σημείωσε πολύ μικρότερη πτώση (3,4% φέτος έναντι 9,2% πέρυσι).
Το φρένο στην καθίζηση των λιανικών πωλήσεων παραδέχεται και ο πρόεδρος της Εθνικής Συνομοσπονδίας Λιανικού Εμπορίου κ. Βασίλης Κορκίδης ο οποίος σε δηλώσεις του ανέφερε πως τον Μάιο η πορεία του δείκτη βρέθηκε στα υψηλότερα επίπεδα του έτους και πρόσθεσε πως αυτό φαίνεται να συνεχίζεται τον Ιούνιο και τον Ιούλιο.
Η τάση ενισχύεται σε σημαντικό, μεγαλύτερο από ό,τι είχε αρχικά υπολογιστεί, βαθμό και από τον τουρισμό. Η αύξηση του αριθμού των τουριστών το επτάμηνο αγγίζει το 10%, ενώ τώρα οι αρμόδιοι κάνουν λόγο για έσοδα που θα αγγίξουν ή και θα ξεπεράσουν τα 12 δισεκατομμύρια ευρώ (από 11 δισ. αρχικά), συμβάλλοντας αποφασιστικά στην ενδυνάμωση του φωτός στην άκρη του τούνελ.
Αλλά και τα έσοδα του προϋπολογισμού προστέθηκαν στην πλευρά των θετικών παραγόντων τον Ιούλιο. Η αύξηση κατά 14,3%, δηλαδή πάνω από τις προβλέψεις, κάνει πιο εφικτό τον στόχο του πρωτογενούς πλεονάσματος στο τέλος του χρόνου, μετριάζοντας έτσι τις πιέσεις της τρόικας, της οποίας τη στάση καυτηριάζει μελέτη της Alpha Bank, που την χαρακτηρίζει αδιανόητη γιατί η πρόοδος σε όλα τα επίπεδα της ελληνικής οικονομίας είναι μεγαλύτερη από εκείνη που αναφέρει η τρόικα.
Στην πλευρά των θετικών μηνυμάτων προστίθεται επίσης η καλή πορεία των εξαγωγών, καθώς και τα σημάδια ανάκαμψης που έχουν αρχίσει και εμφανίζονται στην ευρωπαϊκή οικονομία.
Θέσεις εργασίας
Θετικό μήνυμα έρχεται και από τις θέσεις εργασίας. Ο Ιούλιος είναι ο πέμπτος συνεχόμενος μήνας που οι προσλήψεις είναι περισσότερες από τις απολύσεις και τις οικειοθελείς αποχωρήσεις. Δυστυχώς, όμως, οι θέσεις εργασίας που δημιουργούνται δεν αρκούν για να ανατρέψουν την πορεία της ανεργίας, η οποία το Μάιο έκανε νέο ρεκόρ φτάνοντας στο 27,6%.
Η πύκνωση των πρόδρομων φαινομένων δεν σημαίνει πως μπορεί να χαλαρώσει η μεταρρυθμιστική προσπάθεια. Αντιθέτως πρέπει να ενταθεί με επίκεντρο την πάταξη της φοροδιαφυγής και το δραστικό περιορισμό της γραφειοκρατίας με ριζικές αλλαγές και τομές στο Δημόσιο.
Τέλος, η κυβέρνηση οφείλει να βάλει φρένο στη ρητορεία της τρόικας για χρηματοδοτικά κενά, γιατί έτσι τορπιλίζεται το οικονομικό κλίμα το οποίο παίζει αποφασιστικό ρόλο στην προσέλκυση επενδύσεων και συνεπώς στην πορεία για την έξοδο από την κρίση και την ανάπτυξη το 2014.
