Ο ελληνικός τουρισμός θυμίζει μια Ferrari που κινείται με μεγάλη ταχύτητα σε δρόμους οι οποίοι δεν είναι κατασκευασμένοι για να αντέξουν τέτοια ένταση. Με αυτή τη χαρακτηριστική μεταφορά, η Τζέση Βουμβάκη, Αναπληρώτρια Διευθύντρια Οικονομικής Ανάλυσης της Εθνική Τράπεζα, έκλεισε την παρουσίαση της μελέτης με τίτλο «Οι υποδομές ως καταλύτης για τον ελληνικό τουρισμό» στο χθεσινό συνέδριο του Σύνδεσμος Ελληνικών Τουριστικών Επιχειρήσεων (ΣΕΤΕ).
Η παρομοίωση αποτυπώνει με τον πιο εύληπτο και γλαφυρό τρόπο τη σημερινή πραγματικότητα του ελληνικού τουρισμού: έναν κλάδο με εξαιρετικές επιδόσεις και δυναμική ανάπτυξη, ο οποίος, ωστόσο, δοκιμάζει τα όρια των υποδομών της χώρας, αναδεικνύοντας την ανάγκη για άμεσες και στοχευμένες επενδύσεις. Η τουριστική δυναμική της Ελλάδας ενισχύεται σταθερά, όμως οι υποδομές παραμένουν ο αδύναμος κρίκος της αναπτυξιακής αλυσίδας. Με τις αφίξεις αλλοδαπών επισκεπτών να έχουν φτάσει τα 37 εκατομμύρια και τις προοπτικές να δείχνουν έως και 55 εκατ. τουρίστες ετησίως το 2040, το κρίσιμο ερώτημα δεν αφορά πλέον τη ζήτηση, αλλά το κατά πόσο η χώρα μπορεί να τη στηρίξει.
Σύμφωνα με τη μελέτη της Εθνικής Τράπεζας, για να καλυφθεί το σωρευμένο επενδυτικό κενό και να διασφαλιστεί η βιώσιμη ανάπτυξη του τουρισμού, απαιτούνται επενδύσεις ύψους περίπου 35 δισ. ευρώ έως το 2035. Το ποσό αυτό αντιστοιχεί σε 3–3,5 δισ. ευρώ ετησίως, επίπεδο σημαντικά υψηλότερο από τις σημερινές δαπάνες για βασικές υποδομές, εκ των οποίων το 1,5 δις. ευρώ αφορά τις επιπλέον επενδύσεις για την κάλυψη των αναγκών από την εποχική αύξηση του πληθυσμού, λόγω του τουρισμού.
Ιδιαίτερη βαρύτητα δίνεται στις νησιωτικές περιοχές, οι οποίες απορροφούν σήμερα το 44% του συνολικού τουρισμού της χώρας, αλλά χρηματοδοτούνται με βάση τον μόνιμο πληθυσμό τους. Αξίζει να σημειωθεί ότι, σε παγκόσμιο επίπεδο, τα ελληνικά νησιά αντιστοιχούν στο 11% του παγκόσμιου νησιωτικού τουρισμού, ενώ επτά νησιά της χώρας συγκαταλέγονται στα 30 κορυφαία νησιωτικά τουριστικά brands διεθνώς.
O τουρισμός που συμπυκνώνεται σε… δυο μήνες
Η πίεση, ωστόσο, είναι εξαιρετικά άνιση χρονικά. Σήμερα, περίπου το 50% της ετήσιας τουριστικής δραστηριότητας στα νησιά συμπυκνώνεται σε μόλις δύο μήνες, με την ανάγκη χρονικής και γεωγραφικής διάχυσης των αφίξεων να προβάλλει επιτακτική. Οι εκτιμήσεις δείχνουν ότι, χωρίς παρεμβάσεις, ακόμη και το 2035 η ουσιαστική τουριστική σεζόν θα παραμένει περιορισμένη, παρά τη συνολική αύξηση των αφίξεων.
Σχολιάζοντας την ανάγκη επενδύσεων, ο αντιπρόεδρος του ΣΕΤΕ και πρόεδρος της Aegean Airlines, Ευτύχης Βασιλάκης, σημείωσε ότι δεν είναι δυνατόν ο τουριστικός τομέας και οι επιχειρηματίες του κλάδου να μην έχουν συμμετοχή στο κόστος των επενδύσεων. Παράλληλα, τόνισε ότι το βασικό πρόβλημα δεν είναι τόσο οι πόροι, όσο η διαχείρισή τους. Όπως ανέφερε, μπορεί να χρειαζόμαστε αεροδρόμια, λιμάνια και δρόμους, όμως αυτά πρέπει να είναι λειτουργικά και αποτελεσματικά. Όταν μιλάμε για υποδομές, εννοούμε τη λειτουργικότητά τους, είτε είναι δημόσιες είτε ιδιωτικές. Η χρονική και γεωγραφική διάχυση του τουρισμού θα πρέπει να αποτελεί βασικό κριτήριο προτεραιοποίησης των υποδομών.
Μύθος η απορρόφηση των πόρων από τον τουρισμό
Σήμερα, με περισσότερους από 40 εκατομμύρια επισκέπτες σε πληθυσμό περίπου 10 εκατομμυρίων, η Ελλάδα καταγράφει μία από τις υψηλότερες αναλογίες επισκεπτών προς κατοίκους διεθνώς, σημείωσε ο πρόεδρος του ΣΕΤΕ, Γιάννης Παράσχης. Ωστόσο, το ισχυρό αυτό μομέντουμ δεν θεωρείται δεδομένο. Κρίσιμος παράγοντας για τη διατήρησή του είναι οι επενδύσεις, τόσο από τον ιδιωτικό όσο και από τον δημόσιο τομέα. Υποδομές μεταφορών, διαχείρισης υδάτων και απορριμμάτων, καθώς και η συνολική αναβάθμιση των τουριστικών προορισμών, αποτελούν προϋπόθεση για τη βελτίωση της εμπειρίας, την επιμήκυνση της τουριστικής περιόδου και τη μείωση της πίεσης σε υπερκορεσμένους προορισμούς.
Ιδιαίτερη σημασία είχε η τοποθέτηση του διευθύνοντος συμβούλου της Eurobank, Φωκίων Καραβίας, ο οποίος απάντησε στις αιτιάσεις ότι ο τουρισμός απορροφά υπερβολικά πολλούς πόρους εις βάρος άλλων κλάδων. Όπως ανέφερε, η άποψη αυτή δεν ευσταθεί, καθώς έχει διαπιστωθεί ότι περίπου το 25% των πόρων του Ταμείου Ανάκαμψης κινδυνεύει να παραμείνει αδιάθετο. Ο τουρισμός απορρόφησε μόλις το 22%, ενώ δεν δημιουργήθηκε επαρκής ζήτηση από άλλους κλάδους, ώστε να ενισχυθούν επενδύσεις στη βιομηχανία, τη μεταποίηση και την τεχνολογία.
Η τουριστική συμπεριφορά
Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσίασαν και τα στοιχεία που παρουσίασε ο Menno van Ijssel, Project Manager Research της European Travel Commission, σύμφωνα με τα οποία ο ευρωπαϊκός τουρισμός συνεχίζει να αναπτύσσεται το 2025 και το 2026, με αύξηση αφίξεων και ακόμη μεγαλύτερη αύξηση δαπανών. Παρά το αυξημένο κόστος, οι ταξιδιώτες εξακολουθούν να δίνουν προτεραιότητα στα ταξίδια. Ταυτόχρονα, όμως, αλλάζουν συμπεριφορά: αποφεύγουν τον συνωστισμό, επιλέγουν ταξίδια εκτός αιχμής, λαμβάνουν υπόψη την κλιματική αλλαγή και αναζητούν λιγότερο δημοφιλείς προορισμούς.
Πηγή: ot.gr
