Το Μεταναστευτικό επιστρέφει δυναμικά στην πρώτη γραμμή της επικαιρότητας, με την Κρήτη να βιώνει μία κρίση που θυμίζει έντονα τον Έβρο του 2020.
Πάνω από 2.000 μετανάστες αποβιβάστηκαν νοτίως του νησιού τις πρώτες ημέρες του Ιουλίου, μεταφέροντας το σκηνικό της «υβριδικής» πίεσης από τα χερσαία σύνορα, στη θάλασσα.
Η κυβέρνηση απαντά με σκληρά μέτρα όπως αναστολή ασύλου, περιορισμό επιδομάτων, στρατιωτική κινητοποίηση και κατασκευή κλειστών δομών.
Όμως, η γεωπολιτική διάσταση δεν μπορεί να αγνοηθεί. Τουρκία και Λιβύη, με καλές σχέσεις πλέον, φαίνεται να αξιοποιούν το Προσφυγικό ως μοχλό πίεσης.
Η Κρήτη βρίσκεται στο επίκεντρο, η Ευρώπη σε αμηχανία και η Ελλάδα καλείται να ισορροπήσει ανάμεσα στην ασφάλεια, την ανθρωπιά και τις τουριστικές ευαισθησίες του καλοκαιριού.
Το ρολόι της Ιστορίας μοιάζει να γυρίζει πέντε χρόνια πίσω. Τον Μάρτιο του 2020 η Ελλάδα βρισκόταν απέναντι σε μία «υβριδική» επιθετική απόπειρα εισβολής στα χερσαία της σύνορα στον Έβρο, με χιλιάδες πρόσφυγες και μετανάστες να ωθούνται από την Τουρκία προς την ελληνική μεθόριο. Ήταν μία οργανωμένη, υβριδική επίθεση που βρήκε την Ελλάδα σε εγρήγορση τότε, και παραλλήλως τις πρώτες ώρες έφερε αμηχανία στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Πέντε χρόνια αργότερα, το ίδιο μοτίβο φαίνεται να αναπαράγεται. Αυτή τη φορά όμως, το σκηνικό μεταφέρεται στη θάλασσα, από τον Έβρο στο Λιβυκό Πέλαγος, από τη Θράκη στην Κρήτη.
Οι αριθμοί είναι ενδεικτικοί. Μέσα στις πρώτες 10 ημέρες του Ιουλίου περισσότεροι από 2.000 μετανάστες έχουν «διασωθεί» νοτίως της Κρήτης αποβιβαζόμενοι στο νησί. Από αυτούς, περίπου 520 άτομα μεταφέρονται στο Λαύριο.
Το νησί, που βρισκόταν μέχρι πρότινος μακριά από τους βασικούς μεταναστευτικούς διαδρόμους, αντιμετωπίζει πλέον μία κρίση που θυμίζει έντονα τα σύνορα του Έβρου το 2020, μόνο που εδώ δεν υπάρχει φράχτης.
Αρχικώς για την αντιμετώπιση του φαινομένου η ελληνική κυβέρνηση ενίσχυσε τις δυνάμεις του Λιμενικού Σώματος, ενώ στη συνέχεια, μετά τις αντιδράσεις τις Λιβύης –και των δύο κέντρων εξουσίας στην αφρικανική χώρα – για ερευνητικές γεωτρήσεις στη θαλάσσια περιοχή, έστειλε ακόμη και πλοία του Πολεμικού Ναυτικού. Ματαίως…
Συμφώνως με πληροφορίες παρά το γεγονός ότι τα ραντάρ των ελληνικών πολεμικών πλοίων εντόπιζαν τα «δουλεμπορικά» όταν απέπλεαν από το λιμάνι του Τομπρούκ, κυρίως, και ενημέρωναν τις λιβυκές Αρχές, αυτές «ποιούσαν τηννήσσαν».
Αλλά μάλλον δεν έκαναν το ίδιο όταν το σήμα είχε προέλευση πλοία του πολεμικού ναυτικού ή του λιμενικού σώματος της Ιταλίας.
Ελληνική αντίδραση
Η ελληνική κυβέρνηση φαίνεται αποφασισμένη, να αντιμετωπίσει τη νέα μεταναστευτική κρίση.
Έκτακτες συνεδριάσεις του ΚΥΣΕΑ στο Μέγαρο Μαξίμου, στρατιωτική κινητοποίηση με αποστολή αρματαγωγού στην Κρήτη για υλικά δημιουργίας περίκλειστης δομής, και πολιτική απόφαση για τρίμηνη αναστολή της διαδικασίας ασύλου για όσους εισέρχονται από τη Βόρεια Αφρική.
Μέσω τροπολογίας που εισήχθη στη Βουλή, η κυβέρνηση επιχειρεί να στείλει σαφές αποτρεπτικό μήνυμα: καμία αίτηση ασύλου δεν θα εξετάζεται για όσους εισέρχονται μέσω της Λιβύης, τουλάχιστον για τρεις μήνες.
Είναι ένα μέτρο που δεν έχει προηγούμενο σε ευρωπαϊκό επίπεδο και έχει ήδη προκαλέσει πολιτικές και νομικές αντιδράσεις.
Πέραν της αναστολής, έρχονται: Δραστική μείωση επιδομάτων για μετανάστες και πρόσφυγες, επανεξέταση ακόμη και του μενού στις δομές, όπως ανακοίνωσε ο Θάνος Πλεύρης, ώστε να περιοριστεί κάθε έννοια φιλοξενίας σε στοιχειώδη υποστήριξη επιβίωσης, ποινές φυλάκισης έως 5 έτη για όσους απορρίπτονται αλλά παραμένουν στην Ελλάδα.
Το 2020 η κυβέρνηση είχε επενδύσει στην εικόνα αποτροπής μέσω στρατιωτικής κινητοποίησης και διεθνούς στήριξης, το 2025 προσθέτει πλέον και καθεστώς εσωτερικού περιορισμού, στέρησης παροχών, εγκλεισμού και ποινικοποίησης.
Στα μέτρα που ανακοίνωσε η ελληνική κυβέρνηση ήρθε και η στήριξη της Κομισιόν, με τον εκπρόσωπο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, αρμόδιο για θέματα Μετανάστευσης Μάρκους Λάμερτ να σημειώνει: «Γνωρίζουμε τα σχέδια που ανακοίνωσε η ελληνική κυβέρνηση. Πρόκειται για μία εξαιρετική κατάσταση».
Δάκτυλος Τουρκίας
Κοιτώντας το ιστορικό υπόβαθρο –ίσως και πίσω από την κουρτίνα– θα διαπιστώσουμε ότι η νέα μεταναστευτική κρίση στην Κρήτη ήταν κάτι αναμενόμενο από τους αναγνώστες της εξωτερικής πολιτικής «υβριδικών» πιέσεων της Τουρκίας.
Και τα δύο κέντρα εξουσίας της Λιβύης έχουν, πλέον, πολύ καλές σχέσεις με την Άγκυρα.
Παρά την αρχικώς διαφαινόμενη εξομάλυνση των σχέσεων της πλευράς Χαφτάρ με την Αθήνα, μετά και το πρόσφατο ταξίδι του Έλληνα υπ. Εξωτερικών, ήρθε η ψυχρολουσία της «απέλασης» του Ευρωπαίου επιτρόπου για θέματα Μετανάστευσης και των υπουργών Ελλάδας, Ιταλίας και Μάλτας και ενώ το ταξίδι τους ήταν προγραμματισμένο.
Η ανύπαρκτη αντίδραση της Κομισιόν σε αυτή την εξέλιξη δείχνει την αμηχανία της Ευρωπαϊκής Ένωσης, που ενώ προσπαθεί να επανεξοπλιστεί απέναντι στην αυτοτροφοδοτούμενη ρωσική επεκτατική πολιτική, δείχνει να μην μπορεί να προστατέψει τα θαλάσσια σύνορά της.
Μνήμες και από Έβρο
Η αναλογία με την κρίση του Μαρτίου 2020 στον Έβρο είναι εμφανής – αλλά και σύνθετη.
Τότε, η ελληνική κυβέρνηση είχε να προστατεύσει ένα σαφές γεωγραφικό όριο: Ένα φράχτη, μία χερσαία συνοριογραμμή, με φυσικές και τεχνικές δυνατότητες άμυνας. Σήμερα, στο Λιβυκό Πέλαγος, το σύνορο είναι θάλασσα.
Είναι ρευστό, απροσδιόριστο και παρά το ότι τα ραντάρ των πλοίων εντοπίζουν τα δουλεμπορικά, είναι δύσκολο να τα σταματήσουν.
Και ενώ το 2020 οι εικόνες από το φράχτη του Έβρου συγκίνησαν την Ε.Ε., οδηγώντας σε κοινές περιπολίες της FRONTEX και ευρωπαϊκή στήριξη, τώρα η Ευρώπη φαίνεται ναι μεν να αναγνωρίζει το πρόβλημα, αλλά και να αδυνατεί να το επιλύσει.
Η τοπική κοινωνία της Κρήτης δεν δείχνει έτοιμη να επωμιστεί το βάρος. Ο τουρισμός είναι στο απόγειο της σεζόν και η πιθανότητα δημιουργίας κλειστών δομών κράτησης πυροδοτεί φόβους για πλήγμα στην εικόνα του νησιού.
Δήμαρχοι και ξενοδόχοι ζητούν διαφάνεια και σχέδιο – και κυρίως να μην φορτωθεί η Κρήτη μόνη της ένα πρόβλημα που αφορά ολόκληρη την Ε.Ε. Στο πλαίσιο της ενεργοποίησης της Ευρωπαϊκής Ένωσης ήταν και η συνάντηση του Κυριάκου Μητσοτάκη με την πρόεδρο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, την πρωθυπουργό της Ιταλίας ΤζόρτζιαΜελόνι και τον πρωθυπουργό της Μάλτας Ρόμπερτ Αμπέλα, στη Ρώμη, στο περιθώριο της Διάσκεψης για την Ανοικοδόμηση της Ουκρανίας.
Συμφώνως με κυβερνητικές πηγές: «Κατά τη διάρκεια της συνάντησης συζητήθηκαν οι τελευταίες εξελίξεις στο Μεταναστευτικό και συμφωνήθηκε η ανάγκη επαναπροσέγγισης με τη Λιβύη.
Παραλλήλως, συμφωνήθηκε και η επανενεργοποίηση της προσέγγισης “Ομάδα Ευρώπη”, με την εκ νέου αποστολή της αντιπροσωπείας της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και αρμοδίων υπουργών της Ελλάδας, της Ιταλίας και της Μάλτας, προκειμένου να συνεχιστεί η επίσκεψη στη Λιβύη».
Η κρίση στο Λιβυκό Πέλαγος δεν είναι ακριβές αντίγραφο του Έβρου – είναι όμως παραλλαγή ενός ίδιου γεωπολιτικού πολέμου.
Η εργαλειοποίηση της μετανάστευσης, συνεχίζεται. Μόνο που τώρα η ελληνική κυβέρνηση φαίνεται να έχει επιλέξει έναν πιο σκληρό, πιο εσωστρεφή και πιο ποινικό δρόμο από εκείνον του 2020.
Πηγή: vradini.gr
