Του Θάνου Τσίρου
To 4o μνημόνιο, ανεξάρτητα από το αν θα φέρει αυτή την ονομασία ή όχι, θα υπογραφεί το καλοκαίρι του 2018 ύστερα από έναν ακόμη σκληρό γύρο διαπραγματεύσεων με τους δανειστές. Το κείμενο συμφωνίας θα περιλαμβάνει τις υποχρεώσεις της Ελλάδας για εκπλήρωση συγκεκριμένων δημοσιονομικών στόχων ακόμη και μετά το 2022 αλλά και τις υποχρεώσεις των δανειστών για την υλοποίηση συγκεκριμένων μέτρων διευθέτησης του χρέους. Ο χρόνος υπογραφής της νέας συμφωνίας έχει μετατεθεί για το καλοκαίρι του 2018 για πολλούς λόγους:
1. Θα έχουν ολοκληρωθεί και οι γερμανικές εκλογές κάτι που σημαίνει ότι θα λυθούν τα χέρια της νέας γερμανικής κυβέρνησης προκειμένου να περάσει τα μέτρα για τη ρύθμιση του ελληνικού χρέους από τη γερμανική Βουλή.
2. Θα έχει ολοκληρωθεί η περίοδος του 3ου μνημονίου οπότε θα πρέπει να αποτυπωθεί και σε ένα γραπτό κείμενο το καθεστώς που θα ισχύσει για την Ελλάδα
3. Θα έχουν καθοριστεί οι δημοσιονομικοί στόχοι που θα πρέπει να εκπληρώσει η Ελλάδα οπότε θα πρέπει να αποτυπωθούν τα δικαιώματα της χώρας μας σε περίπτωση υλοποίησης αλλά και οι υποχρεώσεις σε περίπτωση μή εκπλήρωσής τους.
Έτσι, ανεξάρτητα από το τι θα γίνει στις 22 Μαΐου στις Βρυξέλλες, το καλοκαίρι του 2018 προμηνύεται από τώρα «καυτό». Την επόμενη εβδομάδα, θα πληροφορηθούμε τον οδικό χάρτη των πρωτογενών πλεονασμάτων. Το πιθανότερο σενάριο είναι ότι θα αποφασιστεί πρωτογενές πλεόνασμα 3,5% για την περίοδο μέχρι και το 2022 –δηλαδή για πέντε συνεχόμενα χρόνια αρχής γενομένης από το 2018- και σταδιακή αποκλιμάκωσή του από αυτό το χρονικό σημείο και μετά. Επίσης, αναμένεται να επαναβεβαιωθεί η πρόθεση του Eurogroup να εγγυηθεί ότι οι ετήσιες δαπάνες για την εξυπηρέτηση του χρέους, δεν θα ξεπεράσουν το 15% του ΑΕΠ συμπεριλαμβανομένης και της δαπάνης για τα έντοκα γραμμάτια του ελληνικού δημοσίου.
Εφόσον στο Eurogroup δοθούν οι κατάλληλες εγγυήσεις για το χρέος από τους Ευρωπαίους, θα κλειδώσει η συμμετοχή του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου, θα εκταμιευτεί η δόση και για έναν χρόνο, το βάρος της ελληνικής κυβέρνησης θα πέσει στην εκπλήρωση των τελευταίων προαπαιτούμενων μέχρι και τη λήξη του 3ου μνημονίου. Ουσιαστικά, μετά την… κρυάδα των μέτρων ύψους 5,4 δις. ευρώ, δεν υπάρχουν σοβαρές εκκρεμότητες. Έτσι, το βάρος θα πέσει στη διαπραγμάτευση του καλοκαιριού του 2018 καθώς τότε θα κριθούν τα πάντα:
1. Το αν θα υπάρξουν θετικά μέτρα το 2019 ή αν θα ενεργοποιηθούν μόνο το αρνητικά μέτρα. Το πακέτο του 2019 περιλαμβάνει το επίδομα στέγασης, την αύξηση του επιδόματος τέκνων, τη μείωση της συμμετοχής στα φάρμακα, τις νέες θέσεις εργασίας και την διάθεση 300 εκατ. ευρώ για επενδύσεις. Για να ενεργοποιηθεί το καλό πακέτο του 2019, θα πρέπει το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, ο ESM και η ΕΚΤ να συμφωνήσουν ότι το πρωτογενές πλεόνασμα του 2019 μπορεί να φτάσει στο 3,5% χωρίς να συνυπολογίζεται η εξοικονόμηση δαπανών από τη μείωση των συντάξεων (σ.σ αν συνυπολογιστεί και αυτή, τότε το πρωτογενές πλεόνασμα ανεβαίνει στο 4,5%). Η διαπραγμάτευση θα είναι πολύ σκληρή καθώς θα μπουν στο μικροσκόπιο όχι μόνο οι δημοσιονομικές επιδόσεις αλλά και οι πηγές παραγωγής του πρωτογενούς πλεονάσματος. Μέτρα που θα εκτιμηθεί από το ΔΝΤ ότι απέδωσαν εφάπαξ μέσα στο 2018, δεν θα ληφθούν υπόψη στον προσδιορισμό του πρωτογενούς πλεονάσματος του 2019 και έτσι η ενεργοποίηση των θετικών μέτρων θα γίνει ακόμη πιο δύσκολη.
2.Θα κριθεί επίσης το ακριβές περιεχόμενο των μέτρων ελάφρυνσης του χρέους. Η υλοποίησή τους εκτιμάται ότι θα συνδεθεί με την επίτευξη των δημοσιονομικών στόχων από ελληνικής πλευράς.
FAZ: Αμφιβολίες για την
ελάφρυνση του χρέους
Η ελληνική κυβέρνηση ελπίζει ότι θα υπάρξει θετική απόφαση στο Eurogroup της Δευτέρας, αλλά δεν υπάρχει συμφωνία για την ανάγκη ελάφρυνσης του ελληνικού χρέους, γράφει η Frankfurter Allgemeine Zeitung.
«Μεταξύ των υπουργών Οικονομικών της ευρωζώνης υπάρχουν αμφιβολίες για το κατά πόσο οι προσδοκίες του Αλέξη Τσίπρα για μια γρήγορη εκταμίευση της επόμενης δόσης και μια ελάφρυνση χρέους μπορούν να υλοποιηθούν», σημειώνει η γερμανική εφημερίδα.
«Ωστόσο δεν υπάρχει συμφωνία αναφορικά με την ανάγκη μιας επιπλέον ελάφρυνσης του ελληνικού χρέους. Το ΔΝΤ θέλει να γίνει αυτό το βήμα. Οι Ευρωπαίοι, με τη Γερμανία στην πρώτη γραμμή, θεωρούν ότι κάτι τέτοιο δεν είναι απαραίτητο. Πίσω από τις διαφορές τους κρύβονται τα διαφορετικά σενάρια για την εξέλιξη του ελληνικού χρέους ως το 2060. Τα πάντα εξαρτώνται από τις ειδικότερες υποθέσεις σχετικά με την πορεία του πρωτογενούς πλεονάσματος (του πλεονάσματος δηλαδή του προϋπολογισμού εξαιρουμένων των πληρωμών τόκων) και της οικονομικής ανάπτυξης στην Ελλάδα», αναφέρει ακόμη η FAZ, σύμφωνα με την Deutsche Welle.
Η γερμανική εφημερίδα σημειώνει ότι υπάρχουν δύο σενάρια, το αισιόδοξο και το απαισιόδοξο.
«Σύμφωνα με το αισιόδοξο σενάριο των Ευρωπαίων το πρωτογενές πλεόνασμα θα μειώνεται σταδιακά, έτσι ώστε να έρθει σε έναν μέσο όρο 2,6% μέχρι το 2060. Στη συνέχεια, όταν η οικονομία συνεχίσει να βελτιώνεται σε πραγματικά επίπεδα ετησίως κατά 1,3%, το 2060 το ποσοστό του χρέους θα μπορεί να φτάσει σε ένα ποσοστό της τάξεως του 49% του ΑΕΠ.
Στο απαισιόδοξο σενάριο του ΔΝΤ (μόνο 1,5% πρωτογενές πλεόνασμα και μόνο 1% ανάπτυξη) το ποσοστό του χρέους μέχρι το 2060 θα ανέλθει στο 226%», αναφέρει.
Πίσω από τα διαφορετικά σενάρια, ενυπάρχουν διαφορετικές εκτιμήσεις και για την ικανότητα της χώρας να φέρει εις πέρας μεταρρυθμίσεις.
«Οι Ευρωπαίοι ζητούν περισσότερες διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις και ιδιωτικοποιήσεις για να τονώσουν την οικονομική ανάπτυξη. Το ΔΝΤ από την πλευρά του στην τελευταία έκθεσή του καταγράφει τις μεταρρυθμίσεις που ακόμη εκκρεμούν. Η Αθήνα ως τώρα συχνά έχει επικυρώσει νομοθετικά τις απαιτούμενες μεταρρυθμίσεις αλλά δεν τις έχει εφαρμόσει στην πραγματικότητα. Ως εκ τούτου οι προβλέψεις για την ανάπτυξη είναι μάλλον ζοφερές, και το ΔΝΤ ζητά έτσι ελάφρυνση χρέους», συνεχίζει η FAZ.
Η γερμανική εφημερίδα καταλήγει σημειώνοντας ότι για την ελληνική κυβέρνηση οι νέες περικοπές στις συντάξεις και η μείωση του αφορολόγητου είναι η «τελευταία θυσία», που αναμένεται να εισφέρει στον δημόσιο προϋπολογισμό 5 δισ. ετησίως. «Αυτή ήταν και η απαίτηση του ΔΝΤ». Εάν βέβαια επιβεβαιωθούν τα θετικά σενάρια των Ευρωπαίων η Ελλάδα θα μπορέσει να ξεπεράσει τους στόχους της για το 2018 με 2020 και στη συνέχεια να αποδώσει μέρος των πλεονασμάτων για φορολογικές ελαφρύνσεις ή φορολογικές δαπάνες. Στο μεταξύ, σίγουρο είναι επίσης ότι η διελκυστίνδα για την πίστωση της επόμενης δόσης προς την Ελλάδα κοστίζει για την ώρα στην πραγματική οικονομία, σημειώνει η FAZ.
Γερμανική επιστολή στην
Κομισιόν για την ΕΛΣΤΑΤ
Το Spiegel από την άλλη αναφέρεται σε επιστολή προς την Κομισιόν για την ΕΛΣΤΑΤ.
«Το γερμανικό υπ. Οικονομικών ζήτησε από την Κομισιόν να διορθώσει γρήγορα το στατιστικό χάος που επικρατεί στην Ελλάδα. Δεν νοείται, οι χώρες-δανειστές να προετοιμάζουν το δρόμο για το τρίτο πρόγραμμα βοήθειας προς την Ελλάδα, την ώρα που η ΕΛΣΤΑΤ ακόμη εργάζεται με αναξιόπιστο τρόπο, ανέφερε σε επιστολή του ο Γερμανός υφυπουργός Οικονομικών και υπεύθυνος για θέματα Ευρώπης Τόμας Στέφεν», σύμφωνα με το γερμανικό περιοδικό, όπως αναμεταδίδει η Deutsche Welle.
«Είναι παράλογο, βοήθεια δισ. ευρώ να καταβάλλεται στη βάση λανθασμένων μαθηματικών στοιχείων», σημειώνει το Der Spiegel, σε συνέχεια της κριτικής που ασκήθηκε εκ νέου στην Ελλάδα για την ΕΛΣΤΑΤ στις αρχές της εβδομάδας, υπενθυμίζοντας τέλος ότι «τα εξωραϊσμένα στατιστικά στοιχεία ήταν ένας λόγος για τον οποίο η Ελλάδα μπήκε με μη αξιόπιστο τρόπο στη νομισματική ένωση».
Το καλοκαίρι του 2018 έρχεται νέο μνημόνιο με τους δανειστές
