Γράφει
ο Νεκτάριος Καλογήρου
Εξαιρετικά δύσκολες στιγμές έχουν να αντιμετωπίσουν οι πολιτικοί μηχανικοί και οι αρχιτέκτονες εξαιτίας του ελάχιστου αριθμού οικοδομικών αδειών που εκδίδονται τα τελευταία χρόνια. Το έτος 2017 απήλθε με 196 νέες άδειες οικοδομής (για τη Ρόδο και τα κοντινά νησιά) από τις οποίες μόλις οι 70 αφορούσαν ανέγερση κατοικιών. Σε ό,τι αφορά τη μικρή μεταποίηση και τη βιοτεχνία το ενδιαφέρον προς το παρόν παραμένει ελάχιστο. Στον αντίποδα όλων αυτών βρίσκονται οι καταγγελίες μεταξύ ιδιωτών για αυθαίρετες κατασκευές των γειτόνων τους.
Πιο συγκεκριμένα, σύμφωνα με τα στοιχεία που συγκέντρωσε η «δημοκρατική», στη διάρκεια του περασμένου έτους εκδόθηκαν συνολικά 196 νέες άδειες οικοδομής, αριθμός ελάχιστα αυξημένος σε σύγκριση με το έτος 2016 οπότε και είχαν εκδοθεί 156 άδειες. Υπενθυμίζεται ότι στην πρόπερασμένη χρονιά είχε κυριαρχήσει η απεργία των μηχανικών, οι οποίοι επί μήνες δεν εξέδιδαν νέες άδειες οικοδομής ως μορφή διαμαρτυρίας για τα ασφαλιστικά και φορολογικά μέτρα της κυβέρνησης. Υπό το πρίσμα αυτό, το 2017 σε παραγωγή αδειών και κατασκευών κινήθηκε στα ίδια επίπεδα (αναλογικά χαμηλότερα) συγκριτικά με το έτος 2016.
Οι 196 άδειες αφορούν οικοδομές και μεγάλης κλίμακας παρεμβάσεις σε υφιστάμενα κτήρια της Ρόδου, της Τήλου, της Χάλκης και του Καστελόριζου. Από αυτές, μόλις 70 άδειες αφορούν ανέγερση νέων κατοικιών. Οι υπόλοιπες αφορούν κατασκευή κολυμβητικών δεξαμενών (πισίνες), ελάχιστα καταστήματα (συνολικά οκτώ), ένα νέο μικρό ξενοδοχείο 4 αστέρων στο Φαληράκι, μικρές προσθήκες σε υφιστάμενα επαγγελματικά κτήρια, τοιχία περιφράξεων, πέργκολες και ενισχύσεις στατικότητας.
Στη διάρκεια του περασμένου έτους εκδόθηκαν επίσης 217 άδειες για εργασίες μικρής κλίμακας. Πρόκειται για έργα που αφορούσαν ελαιοχρωματισμούς, συντηρήσεις και μικροεπισκευές κτηρίων.
Πρέπει να σημειωθεί ότι στα παραπάνω στοιχεία δεν περιλαμβάνονται οι εργασίες μεγάλης κλίμακας σε ξενοδοχειακές μονάδες της Ρόδου, καθώς οι σχετικές αιτήσεις υποβάλλονται σε άλλη Υπηρεσία, με έδρα την Αθήνα.
«Στο χρόνο που πέρασε εργαστήκαμε με στόχο την πληρέστερη δυνατή εξυπηρέτηση τόσο των μηχανικών, όσο και των πολιτών που χρειάστηκαν τις υπηρεσίες μας», δήλωσε προς τη «δημοκρατική» ο προϊστάμενος της Υπηρεσίας Δόμησης Ρόδου (Διεύθυνση Πολεοδομικών Εφαρμογών), κ. Χαράλαμπος Λαμπρίδης. Το μεγάλο ζητούμενο για τον ίδιο είναι η όσο το δυνατόν πιο γρήγορη διεκπεραίωση όλων των υποθέσεων, στόχος που δεν είναι εύκολο να τηρηθεί, δεδομένης της υποστελέχωσης που υπάρχει στα διάφορα τμήματα της Υπηρεσίας.
Ο ένας καταγγέλλει
τον άλλο
Το βασικό χαρακτηριστικό γνώρισμα της χρονιάς που πέρασε για την Υπηρεσία Δόμησης Ρόδου ήταν οι εκατοντάδες καταγγελίες πολιτών για αυθαίρετες κατασκευές. Τα στοιχεία δείχνουν ότι η Υπηρεσία δεχόταν καθημερινά από δύο έως τέσσερις καταγγελίες για έλεγχο της νομιμότητας εργασιών και υφιστάμενων κτισμάτων. Ο αριθμός είναι αφύσικα μεγάλος, γεγονός που έχει προκαλέσει την έκπληξη ακόμα και των ίδιων των στελεχών της πολεοδομίας.
Οι καταγγελίες γινόντουσαν όλες εγγράφως (όπως προβλέπεται) και αυτές υποβάλλονταν είτε απευθείας από τους καταγγέλλοντες, είτε μετά από αίτημα παρέμβασης των αστυνομικών αρχών. Μέσω των καταγγελιών ζητείται από την πολεοδομία να παρέμβει ώστε να ελέγξει εάν κάποιες εργασίες εκτελούνται νόμιμα ή εάν υφιστάμενα δωμάτια, κλειστά γκαράζ, καλυμμένοι ημιυπαίθριοι χώροι έχουν νομίμως πάρει αυτή τη μορφή. Τις περισσότερες φορές πρόκειται για κόντρες μεταξύ γειτόνων, οι οποίοι αφού δεχθούν μια καταγγελία, τότε αμέσως και οι ίδιοι στρέφονται κατά του καταγγέλλοντος, «πληρώνοντάς» τον με το ίδιο νόμισμα.
Πρέπει να σημειωθεί ότι τις καταγγελίες αυτές, μαζί με όλα τα λοιπά αιτήματα αυτοψίας σε Ρόδο, Τήλο, Χάλκη και Καστελόριζο, πρέπει να διεκπεραιώσουν οι μόλις τέσσερις ελεγκτές της Υπηρεσίας, με τον προϊστάμενό τους.
Το φαινόμενο των καταγγελιών φαίνεται ότι θα συνεχιστεί και στο νέο έτος, αφού στις τέσσερις πρώτες ημέρες της χρονιάς έχουν ήδη υποβληθεί τέσσερις αναφορές για έλεγχο σε εργασίες και κτίσματα.
Οι νέες κατοικίες
και το airbnb
Οι συνολικά 70 άδειες για την κατασκευή νέων κατοικιών είναι αριθμός μικρός, συγκριτικά με τον τεράστιο αριθμό αδειών που εκδίδονταν μέχρι πριν από 10 χρόνια. Παρόλα αυτά, δεν παύει να είναι ένα θετικό στοιχείο που δείχνει πως εξακολουθούν να υπάρχουν υγιείς δυνάμεις στην τοπική οικονομία.Αρκετές από τις άδειες αυτές αφορούν μικρά συγκροτήματα κατοικιών. Υπάρχουν άδειες που αντιστοιχούν σε τρεις ή ακόμα και τέσσερις κατοικίες, με την έννοια ότι αποτελούν ανεξάρτητους όγκους, με χωριστές εισόδους, γκαράζ, κήπους και πισίνες. Αυτό σημαίνει πως πρόκειται για παραθεριστικές κατοικίες, που προορίζονται να διατεθούν προς ενοικίαση σε τουρίστες. Η Νότια Ρόδος αποτελεί την περιοχή του πιο μεγάλου ενδιαφέροντος των επενδυτών, ωστόσο complex νέων κατοικιών έχουν αδειοδοτηθεί και για τις περιοχές Κοσκινού και Ιαλυσού.
Η προοπτική ενοικίασης των κατοικιών σε τουρίστες, μέσω του airbnb και άλλων αντίστοιχων πλατφορμών, έχει προκαλέσει κινητικότητα στον οικοδομικό κλάδο. Αυτό φαίνεται από το είδος των εργασιών που σχεδιάστηκαν, διότι οι ανακαινίσεις μπάνιων και οι αναδιαρρυθμίσεις χώρων (ώστε π.χ. ένα διαμέρισμα να χωριστεί σε δύο μικρότερα) βρίσκονται σε πρώτη γραμμή ζήτησης.
Η μικρή βιοτεχνία
Σε όλο το 2018 δεν εκδόθηκαν άδειες οικοδομής που να αφορούν μικρές βιοτεχνίες ή μονάδες μεταποίησης. Τα ελάχιστα έργα που αδειοδοτήθηκαν αφορούν μικρές επεκτάσεις σε υφιστάμενες μονάδες.
Το στοιχείο αυτό προκαλεί έκπληξη, καθώς σε όλη τη διάρκεια του περασμένου έτους ήταν έκδηλο το ενδιαφέρον μικροεπενδυτών να στραφούν προς τη μικρή μεταποίηση. Ισως, μετά την προκήρυξη του προγράμματος LEADER CLLD (που αναμένεται εντός του Ιανουαρίου) το σκηνικό να διαφοροποιηθεί.
Εκδηλη η αγωνία
των μηχανικών
Το Τεχνικό Επιμελητήριο Δωδεκανήσου αριθμεί σήμερα περίπου 1000 μέλη, από τα οποία τα 600 (συμπεριλαμβανομένων και των τοπογράφων) έχουν έδρα τη Ρόδο. Στον αριθμό αυτό θα πρέπει να προστεθούν οι αρκετοί τεχνολόγοι μηχανολόγοι, οι οποίοι έχουν αποφοιτήσει από ΤΕΙ και έχουν επίσης δικαίωμα υπογραφής οικοδομικών αδειών (για εργασίες επισκευών και διώροφες κατοικίες).
Για τη συντριπτική πλειοψηφία των επαγγελματιών αυτής της κατηγορίας είναι ευτύχημα το να έχουν μία άδεια οικοδομής το χρόνο. Σχεδόν όλοι πια ασχολούνται με την τακτοποίηση αυθαίρετων κατασκευών, δουλειά που τους δίνει τη δυνατότητα να έχουν μια είσπραξη για να μπορέσουν να επιβιώσουν ως άνθρωποι. Ως επαγγελματίες οι περισσότεροι μηχανικοί βρίσκονται σε δεινή θέση. Οι ασφαλιστικές τους εισφορές υπολογίζονται με γνώμονα τα εισοδήματα που είχαν σε βάθος πενταετίας, έτσι οι υποχρεώσεις τους παραμένουν υψηλές έστω κι αν σε όλη τη χρονιά είχαν εισπράξει ελάχιστα χρήματα.
Οι επιστήμονες των κατασκευών βρίσκονται σήμερα στην πιο δύσκολη στιγμή των τελευταίων 50 χρόνων και είναι πια σίγουρο ότι αρκετοί από αυτούς θα ξεκρεμάσουν ακόμα και το πτυχίο που κρέμεται στα γραφεία τους.
Οι πλειστηριασμοί
θα καταρρακώσουν
την Οικοδομή
Είναι εκατοντάδες τα ακίνητα που θα βγουν στο σφυρί και στη Ρόδο. Όλα αυτά τα ακίνητα θα πουληθούν για ένα κομμάτι ψωμί, διότι είναι έτσι δομημένο το σύστημα. Ακόμα κι αν δεν υπάρχει αγοραστής σε μια διαδικασία εκπλειστηριασμού, είναι υποχρεωμένη η τράπεζα να αγοράσει το ακίνητο που επισπεύδει.
Η Ρόδος και ολόκληρη η χώρα, εισέρχονται σε μια περίοδο αναδιανομής των ακινήτων. Εκείνοι που έχουν ρευστό θα αγοράσουν και θα παραμείνουν στραμμένοι προς την κατεύθυνση να αγοράζουν τα φθηνά ακίνητα κι όχι τα καινούργια, συγκριτικά πιο ακριβά που θα πωλούν οι κατασκευαστές. Με αυτό ως δεδομένο, ποιοι θα είναι οι εργολάβοι που θα ξεκινήσουν την κατασκευή πολυκατοικιών με σκοπό να πουλήσουν διαμερίσματα; Ποιοι θα είναι εκείνοι που εν τέλει θα κινήσουν την αγορά της Οικοδομής;
Η όλη διαδικασία των μαζικών ηλεκτρονικών πλειστηριασμών θα βαθύνει ακόμα περισσότερο την κρίση στα ακίνητα, οι αξίες των οποίων ήδη απαξιώνονται. Επί του συγκεκριμένου θέματος η «δημοκρατική» ετοιμάζει αναλυτικό ρεπορτάζ με στοιχεία από μηχανικούς και ειδικούς του κλάδου της αγοράς ακινήτων.
