Συνέντευξη
στη Μαρία Χονδρογιάννη
«Η κατάργηση των μειωμένων συντελεστών του ΦΠΑ θα προκαλέσει αύξηση τους κόστους ζωής στα νησιά αλλά και αύξηση του τζίρου της μαύρης οικονομίας. Επιπλέον θα εκτιναχθεί στα ύψη η φοροδιαφυγή. Οι τουρίστες θα γίνουν ακόμα πιο διστακτικοί στην επιλογή ως τουριστικού προορισμού των νησιών του Αιγαίου, βλέποντας την μείωση της αγοραστικής τους ικανότητας λόγω υψηλών συντελεστών Φ.Π.Α. κατά κύριο λόγο για αγορές αγαθών που πραγματοποιούν στους τόπους διακοπών τους».
Στις επιπτώσεις που θα έχει στην τοπική οικονομία η κατάργηση των μειωμένων συντελεστών του ΦΠΑ αναφέρεται, μεταξύ άλλων, σε συνέντευξή του στη «δ» ο πρόεδρος του Ινστιτούτου Οικονομικών και Φορολογικών Μελετών κ. Γιώργος Κορομηλάς.
Ο κ. Κορομηλάς υπογραμμίζει πως παρακολουθεί στενά το θέμα και θα στηρίξει την προσπάθεια που γίνεται από τους τοπικούς φορείς για την ακύρωση της απόφασης και ανακοίνωσε πως αναμένει πολύ σημαντικά στοιχεία βάσει των οποίων η επιστημονική ομάδα του ΙΟΦΟΜ, θα επικαιροποιήσει, εκ νέου, τη σχετική έκθεση – μελέτη για τους μειωμένους συντελεστές του ΦΠΑ.
Ο πρόεδρος του ΙΟΦΟΜ εξηγεί ακόμη πως είναι δύσκολο να εφαρμοσθεί το μέτρο και μετά από αξιολόγηση να καταργηθεί.
«Μέχρι σήμερα, κανένα κράτος – μέλος δεν έχει απεμπολήσει δικαίωμα ευνοϊκών ρυθμίσεων στον τομέα του Φ.Π.Α., ιδιαίτερα μάλιστα όταν αυτό έχει εκχωρηθεί μέσω των Συνθηκών Προσχώρησης στην Ευρωπαϊκή Ένωση», τονίζει ο κ. Κορομηλάς.
Ο πρόεδρος του Ινστιτούτου Οικονομικών και Φορολογικών Μελετών αναφέρεται και στις συνέπειες που θα έχει η εφαρμογή του νέου μνημονίου και σε άλλα θέματα.
Η συνέντευξη του κ. Γιώργου Κορομηλά, αναλυτικά:
• Τελικά αποφασίστηκε η κατάργηση των μειωμένων συντελεστών του ΦΠΑ και στη Ρόδο εκτός από τα νησιά των Κυκλάδων. Ποιές θα είναι οι συνέπειες από την κατάργηση του ειδικού καθεστώτος σε ό,τι αφορά το κόστος ζωής;
Δυστυχώς, παρά τις προσπάθειες από τους τοπικούς φορείς σε όλα τα νησιά του Αιγαίου, η απαίτηση των δανειστών και ειδικότερα του Δ.Ν.Τ. έγινε δεκτή και από την Πέμπτη 1η Οκτωβρίου 2015 η Ρόδος από τα Δωδεκάνησα, η Πάρος, η Νάξος, η Σαντορίνη και η Μύκονος από τις Κυκλάδες και η Σκιάθος από τις Σποράδες χάνουν τη μείωση κατά 30% των συντελεστών Φ.Π.Α. Αποτέλεσμα; Θα δούμε να καταγράφεται μια σημαντική αύξηση του κόστους ζωής των κατοίκων των νησιών, από 3,67% έως 6,06% μέχρι και 12,84% και όπως επισημαίνεται και σε σχετική έκθεση – μελέτη του Ι.Ο.ΦΟ.Μ. η ταμειακή επιβάρυνση (cash flow) των κατοίκων θα επηρεάσει ακόμη περισσότερο την αρνητική ψυχολογία που ήδη υπάρχει και ως αποτέλεσμα θα είναι να αυξηθεί ο τζίρος της μαύρης οικονομίας και να εκτιναχθεί στα ύψη η φοροδιαφυγή (μη έκδοση αποδείξεων για αγορές αγαθών και λήψη υπηρεσιών). Επίσης επισημαίνεται ότι, οι τουρίστες θα γίνουν ακόμα πιο διστακτικοί στην επιλογή ως τουριστικού προορισμού των νησιών του Αιγαίου βλέποντας την μείωση της αγοραστικής τους ικανότητας λόγω υψηλών συντελεστών Φ.Π.Α. κατά κύριο λόγο για αγορές αγαθών που πραγματοποιούν στους τόπους διακοπών τους. Τέλος οι επιχειρήσεις του τουρισμού, που είχαν υπογράψει συμβόλαια με τους tour operators από την άνοιξη του 2015 για τη σεζόν του 2016 θα αναγκαστούν να απορροφήσουν τις αυξήσεις, γιατί δεν μπορούν να κάνουν διαφορετικά, με ό,τι αυτό συνεπάγεται στα αποτελέσματά τους και στη βιωσιμότητα αυτών.
• Θα υπάρξουν κέρδη για τον κρατικό προϋπολογισμό από την υπόθεση αυτή καθώς μελέτη του ΙΟΦΟΜ είχε δείξει πως τα οφέλη είναι στην πραγματικότητα πάρα πολύ μικρά;
Κατά την άποψή μου, την οποία έχω εκφράσει πολλές φορές δημόσια, η κατάργηση του ειδικού καθεστώτος Φ.Π.Α. δεν θα αποδώσει τα αναμενόμενα. Τα ποσά που έχουν αναγραφεί ή/και έχουν ακουστεί ότι αναμένεται να εισπραχθούν ανήκουν στη σφαίρα της φαντασίας, γιατί πουθενά δεν είδα, όσο και αν αναζήτησα, μια αξιόπιστη προσέγγιση που να δικαιώνει αυτούς που τα «υπολόγισαν». Επίσης θα αναφέρω ότι, υψηλότεροι συντελεστές σε συνδυασμό με τη μείωση του πραγματικού διαθέσιμου εισοδήματος, λόγω των μέτρων που έχουν ληφθεί (μειώσεις αποδοχών σε μισθωτούς συνταξιούχους, αυξήσεις φορολογικής επιβάρυνσης κ.λπ.), θα προκαλέσουν αντιδράσεις συμπεριφοράς, οι οποίες θα διαβρώσουν επικίνδυνα τη φορολογική βάση με αποτέλεσμα τα προσδοκώμενα έσοδα να αντισταθμισθούν σε ένα μεγάλο μέρος αυτών από την απώλεια εσόδων λόγω της διάβρωσης της βάσης. Εξάλλου ο Δρ. F. Schneider, ειδικός σε θέματα παραοικονομίας, έχει τονίσει ότι η αύξηση της φορολογίας, ειδικότερα δε η αύξηση των συντελεστών Φ.Π.Α. τα τελευταία χρόνια, έχει οδηγήσει ταυτόχρονα στην αύξηση της παραοικονομίας.
• Μπορούν να μειωθούν οι επιβαρύνσεις τουλάχιστον στα προϊόντα, αν τεθούν σε εφαρμογή μέτρα που έχουν να κάνουν με την ελαχιστοποίηση του μεταφορικού κόστους;
Δεν έχω ακούσει για κάποιου τέτοιου είδους μέτρα. Η μόνη δήλωση που έχω ακούσει, είναι του αρμόδιου αναπληρωτή υπουργού Τρ. Αλεξιάδη ότι θα γίνει προσπάθεια να καθοριστούν ελαφρυντικά μέτρα για τα νησιά στα οποία καταργείται των ειδικό καθεστώς, μέτρα τα οποία αναμένω και εγώ, όπως και εσείς, να εξειδικευθούν.
• Οι βουλευτές του κυβερνώντος κόμματος έκαναν λόγο για «αντισταθμιστικά μέτρα» που θα απαλύνουν τις επιπτώσεις από την κατάργηση των μειωμένων συντελεστών. Πώς θα καλυφθεί η αλματώδης αύξηση των τιμών σε όλα σχεδόν τα προϊόντα που διατίθενται στα νησιά;
Ωραία, μήπως μπορούν να εξειδικεύσουν τα αντισταθμιστικά μέτρα; Μάλλον όχι όταν και ο αρμόδιος αναπληρωτής υπουργός, μιλάει για «προσπάθεια καθορισμού ελαφρυντικών μέτρων», χωρίς φυσικά να τα εξειδικεύει.
• Οι φορείς της Ρόδου και των υπολοίπων νησιών έχουν αποφασίσει να καταθέσουν προσφυγή στα ελληνικά και στα Ευρωπαϊκά Δικαστήρια για την ακύρωση του συγκεκριμένου μέτρου. Το Ινστιτούτο Οικονομικών και Φορολογικών Μελετών θα σταθεί αρωγός στην προσπάθεια; Υπάρχουν επιχειρήματα που μπορούν να οδηγήσουν σε νίκη στο συγκεκριμένο αγώνα;
Το Ινστιτούτο Οικονομικών και Φορολογικών Μελετών σε στενή συνεργασία με το 12ο Περιφερειακό Τμήμα Δωδεκανήσου του Οικονομικού Επιμελητηρίου της Ελλάδας, παρακολουθεί τις σχετικές εξελίξεις και φυσικά θα συνδράμει σε κάθε προσπάθεια των φορέων των νησιών μας. Επιχειρήματα υπάρχουν πολλά αλλά όπως γνωρίζετε αυτά δεν δημοσιοποιούνται μέχρι τη συζήτηση της σχετικής προσφυγής γιατί θα χαθεί το πλεονέκτημα. Προχθές μίλησα τηλεφωνικά με τον κ. Μ. Μιχαήλ, πρόεδρο του 12ου Π.Τ. του Ο.Ε.Ε. για να συντονίσουμε τις δράσεις μας και παράλληλα αναμένω κάποια πολύ σημαντικά στοιχεία βάσει των οποίων η επιστημονική μας ομάδα θα επικαιροποιήσει, εκ νέου, τη σχετική έκθεση – μελέτη.
• Ευσταθεί το επιχείρημα που έχει αναπτυχθεί ότι θα καταργηθούν οι μειωμένοι συντελεστές του ΦΠΑ τώρα, θα αξιολογηθεί η χώρα και μετά θα ξεκινήσει πάλι συζήτηση για την επαναφορά τους;
Μέχρι σήμερα, κανένα κράτος – μέλος δεν έχει απεμπολήσει δικαίωμα ευνοϊκών ρυθμίσεων στον τομέα του Φ.Π.Α. ιδιαίτερα μάλιστα όταν αυτό έχει εκχωρηθεί μέσω των Συνθηκών Προσχώρησης στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Όταν, λοιπόν, το απεμπολείς είναι εξαιρετικά δύσκολο να το πάρεις πίσω, όπως είναι εξαιρετικά δύσκολο και σε άλλα κράτη – μέλη, που έχουν ζητήσει επέκταση της εφαρμογής του δικαιώματος αυτού, αίτημα που συνήθως αντιμετωπίζεται αρνητικά και τελικά απορρίπτεται.
• Το φως της δημοσιότητας τις τελευταίες ημέρες βλέπουν διάφορα σενάρια για το φορολογικό σύστημα. Δεδομένου ότι γνωρίζετε πολύ καλά το θέμα, υπάρχει βούληση πραγματικά να εφαρμοσθεί ένα δίκαιο φορολογικό σύστημα, που δεν θα βάζει στο εκτελεστικό απόσπασμα τα συνήθη υποζύγια;
Το 2013 η χώρα απέκτησε ένα νέο Κώδικα Φορολογίας Εισοδήματος, ο οποίος αντικατέστησε ένα κώδικα που είχε αφετηρία τη δεκαετία του 1950. Στη συνέχεια, την ίδια χρονιά, απέκτησε τον Κώδικα Φορολογικών Διαδικασιών, έναν απαραίτητο κώδικα, όπου όλες οι διάσπαρτες σε διάφορα νομοθετήματα διαδικαστικές διατάξεις περιλαμβάνονται πλέον σε ένα απλό και κατανοητό κείμενο κατά τα διεθνώς ισχύοντα. Τέλος, το 2014 με το νόμο για τα Ελληνικά Λογιστικά Πρότυπα υιοθετήθηκαν νέοι λογιστικοί κανόνες προσαρμοσμένοι στις ανάγκες της εποχής με στόχο τη μείωση του κόστους συμμόρφωσης των επιχειρήσεων με την εξάλειψη της πολυπλοκότητας του συστήματος που ίσχυε και τη βελτίωση της αξιοπιστίας των πληροφοριών που παρέχονται από αυτό. Οι αλλαγές που πρέπει να γίνουν άμεσα αφορούν τον τρόπο φορολόγησης του εισοδήματος των φυσικών προσώπων, τη μείωση των συντελεστών φορολογίας των επιχειρήσεων, την δίκαιη φορολόγηση της ακίνητης περιουσίας και την υιοθέτηση ενός φορολογικού ποινολογίου το οποίο θα τιμωρεί τις παραβάσεις της φορολογικής νομοθεσίας χωρίς όμως να εξοντώνει τους παραβάτες. Κατά συνέπεια χρειάζονται παρεμβάσεις, διορθωτικού χαρακτήρα στους υπάρχοντες φορολογικούς νόμους και όχι δημιουργία νέων ή επαναφορά των παλαιών, άρα ολοκλήρωση της φορολογικής μεταρρύθμισης και η εφαρμογή ενός ολοκληρωμένου φορολογικού συστήματος απλού, σταθερού, κοινωνικά δίκαιου και φιλικού προς το επιχειρείν και ανταγωνιστικού δηλαδή αντάξιου και ικανού να ανταποκριθεί στις απαιτήσεις της εποχής.
• Με την εφαρμογή του μνημονίου υπάρχουν πραγματικά ελπίδες να ανακάμψει η ελληνική οικονομία; Μπορεί να παταχθεί τελικά η φοροδιαφυγή και πως;
Αν είχε πετύχει το μνημόνιο Νο 1 τότε γιατί χρειάστηκε το μνημόνιο Νο 2; Αν είχε πετύχει το μνημόνιο Νο 2 τότε γιατί χρειάστηκε το μνημόνιο Νο 3; Μπορεί κάποιος να απαντήσει; Μπορεί κάποιος να διαβεβαιώσει ότι δεν θα έχουμε σε λίγα χρόνια και ένα νέο μνημόνιο Νο 4; Μάλλον όχι. Τα μνημόνια, πέραν των εισπρακτικού χαρακτήρα φορολογικών μέτρων, που ανατροφοδότησαν την ύφεση, περιείχαν και κάποιες μεταρρυθμίσεις που ποτέ δεν έγιναν πράξη.
Μεταρρυθμίσεις που θα έπρεπε να κάνει εδώ και πολλά χρόνια το Ελληνικό κράτος και δεν τις έκανε γιατί θα δυσαρεστούσε τις συντεχνίες. Αυτή είναι η αλήθεια, μας αρέσει δεν μας αρέσει. Για να ανακάμψει η οικονομία χρειάζεται προσπάθεια και ριζοσπαστικές μεταρρυθμίσεις. Έτσι κάτι μπορεί να γίνει, διαφορετικά θα αντιμετωπίσουμε ακόμα πιο πολλά προβλήματα από ό,τι σήμερα. Σε ό,τι αφορά στην αντιμετώπιση της φοροδιαφυγής η αρχή θα γίνει με την γενίκευση της χρήσης χρεωστικών και πιστωτικών καρτών, όπως προανήγγειλε ο κ. Αλεξιάδης, όπως υποστηρίζει από την ίδρυσή του το Ι.Ο.ΦΟ.Μ. σε όλες τις προτάσεις που κατά καιρούς έχει καταθέσει στο υπουργείο Οικονομικών.
